Μήπως μεγαλώσατε σε μια δυσλειτουργική οικογένεια;

Το πρόβλημα είναι ότι συχνά διστάζουμε να αναγνωρίσουμε πόσο δυσλειτουργική μπορεί να ήταν η οικογένειά στην οποία μεγαλώσαμε και πόσο επιζήμια μπορεί να είναι τα πρότυπα και τα χαρακτηριστικά τους για την ευημερία μας.

Σε υγιείς οικογένειες, τα παιδιά εκπαιδεύονται  να γίνουν συναισθηματικά ανεξάρτητα. Ενθαρρύνονται να αναπτύξουν τις δικές τους αξίες, να δημιουργήσουν τα δικά τους όνειρα και να επιδιώξουν τους προσωπικούς τους στόχους. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει όταν η οικογένεια δεν λειτουργεί έτσι. Μια οικογένεια που χαρακτηρίζεται από μια ακραία έλλειψη ορίων, αντί να ενθαρρύνει την προσωπική ανάπτυξη και ανεξαρτησία, δεσμεύει τα άτομα με τις συναισθηματικές ανάγκες και τις προσδοκίες της οικογένειας.

Σε αυτό το άρθρο θα αναγνωρίσετε τα σημάδια εάν μεγαλώσατε σε μια δυσλειτουργική οικογένεια και αυτό θα είναι το πρώτο βήμα για να δημιουργήσετε μια πιο υγιή και πιο ανεξάρτητη πορεία στη ζωή.

1. Πάντα βάζετε τις ανάγκες των άλλων πάνω από τις δικές σας.

Εάν μεγάλωσες σε μια  δυσλειτουργική οικογένεια, μπορεί να παρατηρήσεις ότι τείνεις να δίνεις προτεραιότητα στις ανάγκες και τις επιθυμίες των άλλων σε σχέση με τις δικές σου.

Από πολύ μικρή ηλικία μπορεί να νιώθατε υπεύθυνοι για τη συναισθηματική ευημερία των γονιών σας, προσπαθώντας να διατηρήσετε την ειρήνη και την αρμονία μέσα στο σπίτι. Αυτή η πρώιμη ευθύνη αποτύπωσε τη συνήθεια να δίνουμε προτεραιότητα στις ανάγκες των άλλων ως μέσο αναζήτησης επικύρωσης και αγάπης.

Επιπλέον, πιθανότατα παίρνατε αναγνώριση και αποδοχή μόνο όταν ανταποκρινόσαστε στις ανάγκες και τις προσδοκίες των γονιών σας. Αυτό ενίσχυσε παραπάνω την πεποίθηση ότι η αξία σας είναι συνδεδεμένη με την ικανότητά σας να δίνετε προτεραιότητα στους άλλους. Κατά συνέπεια, επαναλαμβάνετε  αυτό το μοτίβο στην ενήλικη ζωή σας, αναζητώντας εξωτερική αναγνώριση και φοβούμενοι την απόρριψη αν τολμήσετε να διεκδικείτε τις δικές σας ανάγκες.

2. Νιώθετε ένοχοι για την ανάγκη σας για προσωπικό χώρο.

Μεγαλώνοντας σε μια δυσλειτουργική οικογένεια, η ενοχή είναι πάντα παρούσα. Δεν είναι μόνο η ανάγκη προσωπικού χώρου αλλά έχει να κάνει με το να νιώθετε ένοχοι για σχεδόν κάθε ενέργεια ή απόφαση που παίρνετε.

Η ανάγκη σας για προσωπικό χώρο, που είναι σωστή και υγιής, δεν είναι ευπρόσδεκτη σε μια οικογένεια που διατηρεί θολά ή ανύπαρκτα όρια.

Η απλή σκέψη να αναζητήσετε τη μοναξιά ή να αφιερώσετε χρόνο για τις δικές σας ανάγκες, μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντίσταση, όχι επειδή η οικογένειά σας δεν σας αγαπά, αλλά επειδή αυτό αμφισβητεί την άποψή τους για το τι σημαίνει οικογένεια.

Κατά συνέπεια, ενστερνίζεστε το μήνυμα ότι δεν πρέπει να εμπιστεύεστε τον εαυτό σας. Οι ενοχές πλήττουν την αυτοεκτίμησή σας, εμποδίζοντάς σας να αγκαλιάσετε τις δικές σας επιθυμίες και να πάρετε ανεξάρτητες αποφάσεις.

Δυσκολεύεστε, λοιπόν, να βρείτε το σκοπό σας και να αναπτύξετε μια ισχυρή και ανεξάρτητη αίσθηση του εαυτού σας, επειδή ποτέ δεν σας έμαθαν πώς να κάνετε τις δικές σας επιλογές ή να ακούτε τις εσωτερικές σας φωνές. Αντίθετα, σας έμαθαν να ακούτε όλες τις εξωτερικές φωνές και να αγνοείτε τις δικές σας.

3. Δυσκολεύεστε πολύ να πείτε όχι.

Όταν μεγαλώνετε σε ένα  δυσλειτουργικό περιβάλλον όπου τα όριά σας είτε αγνοούνται είτε απορρίπτονται, τελικά τα παρατάτε και σταματάτε να υπερασπίζεστε τον εαυτό σας. Είναι μια φυσική αντίδραση να αναζητάτε ασφάλεια και αποδοχή, ειδικά ως παιδί που λαχταρά αγάπη και έγκριση από τους φροντιστές του.

Ως παιδιά, οι επιθυμίες μας είναι απλές. Το μόνο που θέλουμε είναι να μας αγαπούν οι φροντιστές μας και να νιώθουμε αποδεκτοί από αυτούς. Όταν αυτή η αγάπη και η αποδοχή είναι ασυνεπείς, γινόμαστε πρόθυμοι να την ανακτήσουμε με οποιοδήποτε κόστος.

Αυτό που μπορεί να μην συνειδητοποιήσουμε στη νεανική μας αθωότητα, είναι ότι η αληθινή αγάπη και η αποδοχή δεν απαιτεί να ευχαριστούμε τους άλλους ή να αγνοούμε τις δικές μας ανάγκες ή τα συναισθήματά μας. Αν η αγάπη εξαρτάται από τέτοιες θυσίες, δεν είναι αληθινή αγάπη. Είναι μια παραμορφωμένη εκδοχή της που απέχει πολύ από την αυθεντικότητα.

Ένα παιδί που εστιάζει αποκλειστικά σε αυτό που χρειάζονται οι άλλοι, και κάνει ό,τι μπορεί να αποφύγει τις συγκρούσεις και προτιμά να τρέξει έναν μαραθώνιο παρά να πει όχι, η  ικανοποίηση και φροντίδα του εαυτού του γίνεται αδύνατη και μπορεί να αναζητήσει παρηγοριά σε λάθος μέρη.

4. Η αποδοχής σας εξαρτάται από τα επιτεύγματά σας.

Στις  δυσλειτουργικές οικογένειες, τα παιδιά μαθαίνουν πολύ νωρίς ότι η συναισθηματική και σωματική τους ευεξία εξαρτάται από το να ικανοποιήσουν τους γονείς τους  διαφορετικά, θα υπάρξει σύγκρουση και το παιδί θα αγχωθεί και θα στεναχωρηθεί.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τόσοι πολλοί από τους επιτυχημένους που θαυμάζουμε είναι ανασφαλείς ενήλικες που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν ασυνείδητα τους ίδιους μηχανισμούς αντιμετώπισης που έχουν αναπτύξει ως παιδιά, και κάνουν ό,τι μπορούν για να επιτύχουν τους στόχους που έχουν θέσει για να κερδίσουν την αγάπη των γονιών τους.

Αυτή η σύνδεση μεταξύ των επιτευγμάτων σας και της αποδοχής των γονιών σας μπορεί να μοιάζει σαν ένας γόρδιος δεσμός. Δημιουργεί μια αδυσώπητη ορμή για να διαπρέψετε σε κάθε πτυχή της ζωής, σαν να είναι η αυτοεκτίμησή σας σε διαρκή αμφισβήτηση. Η επιδίωξη της επιτυχίας γίνεται ένα ατελείωτο ταξίδι, που συχνά τροφοδοτείται από έναν βαθιά ριζωμένο φόβο αν θα απογοητεύσετε τους γονείς σας.

Είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε ότι η αξία σας ως άτομο δεν συνδέεται αποκλειστικά με τα επιτεύγματά σας. Η αληθινή αυτοεκτίμηση πηγάζει από την αποδοχή του εαυτού σας, αναγνωρίζοντας ότι τα επιτεύγματά σας, αν και σημαντικά, δεν καθορίζουν τη βασική σας ταυτότητα.

5. Οι γονείς σας επιβάλλουν τις ιδέες τους για το τι πρέπει να κάνετε, ανεξάρτητα από το πόσων χρονών είστε.

Εάν σκέφτεστε, «αυτό είναι φυσιολογικό, έτσι είναι οι γονείς», σταματήστε για ένα λεπτό και να είστε ειλικρινείς με τον εαυτό σας. Οι υγιείς γονείς δεν ελέγχουν τα παιδιά τους. Δεν κάνουν τα παιδιά τους να νιώθουν ότι δεν είναι ποτέ αρκετά καλά. Και σίγουρα δεν χρησιμοποιούν την αγάπη ως έπαθλο για να ανταμείψουν τα παιδιά όταν συμπεριφέρονται με τρόπους που ενισχύουν τον έλεγχο.

Οι υγιείς και συναισθηματικά ώριμοι γονείς, σας προσφέρουν την ασφαλή βάση που χρειάζεστε, ώστε να αισθάνεστε ελεύθεροι να εξερευνήσετε τον εαυτό σας και να βγείτε έξω στον κόσμο. Ναι, υπάρχουν τέτοιοι γονείς. Σε δυσλειτουργικές οικογένειες, ωστόσο, οι γονείς συχνά επιβάλλουν τις ιδέες τους για το τι πρέπει να κάνετε, ανεξάρτητα από την ηλικία σας.

Η επιρροή τους μπορεί να επεκταθεί στην ενήλικη ζωή σας και οι προσδοκίες τους μπορεί να βαρύνουν πολύ τις αποφάσεις σας, από την επιλογή της καριέρας σας μέχρι τις σχέσεις σας και ακόμη και τις καθημερινές σας δραστηριότητες.

6. Έχετε μεγάλο φόβο εγκατάλειψης.

Ο φόβος της εγκατάλειψης σαμποτάρει την ικανότητά σας να δημιουργείτε ασφαλείς, μακροχρόνιες σχέσεις. Στην δυσλειτουργική σας οικογένεια, η ανάγκη σας για ατομικότητα περνούσε απαρατήρητη, αφήνοντάς σας να αισθάνεστε αόρατοι και βουβοί.

Νοιώθατε ότι η μοναδική σας ταυτότητα δεν ήταν πλήρως αποδεκτή. Κατά συνέπεια, αναπτύξατε την πεποίθηση ότι οι άνθρωποι θα σας απορρίψουν όταν αποκαλύψετε τον πραγματικό σας εαυτό, επειδή πάντα νιώθατε απόρριψη από τους γονείς σας όταν εκφράζατε τον αυθεντικό σας εαυτό.

Αυτός ο φόβος της εγκατάλειψης γίνεται ένας αδυσώπητος σύντροφος, διαμορφώνοντας τις αλληλεπιδράσεις σας με τους άλλους. Οδηγεί σε μοτίβα ανασφάλειας και άγχους στις σχέσεις, καθιστώντας δύσκολη την εμπιστοσύνη ότι κάποιος θα σας αποδεχτεί αληθινά και θα σας εκτιμήσει για αυτό που είστε.

Μπορεί να βρεθείτε να αναζητάτε συνεχώς επιβεβαίωση, φοβούμενοι ότι οποιαδήποτε επίδειξη του αληθινού σας εαυτού θα οδηγήσει σε απόρριψη.

Είναι σημαντικό να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας κάθε μέρα ότι οι αντιλήψεις και οι προσδοκίες της οικογένειάς σας δεν είναι απαραίτητα σωστές.

Έχετε το δικαίωμα να θέσετε και να διατηρήσετε τα όρια που πιστεύετε ότι σας αξίζουν.

Δεν είναι απλώς ένα δικαίωμα, αλλά μια ζωτική πτυχή της ευημερίας και της προσωπικής σας ανάπτυξης.

Επιμέλεια κειμένου: Συντακτική ομάδα Α.Λ.Π.