Διατροφή και λήψη αποφάσεων

Δεν παίρνετε κακές αποφάσεις, αλλά παίρνετε τις λάθος αποφάσεις.

Η καθημερινότητά μας είναι μια σειρά από αποφάσεις, για το τι θα φορέσουμε, πού θα πάμε, τι θα φάμε, πώς θα ασκηθούμε κλπ.. Ως άνθρωποι, περηφανευόμαστε για τη λογική λήψη των αποφάσεών μας. Η λογική σκέψη είναι αυτό που μας κάνει τόσο ξεχωριστούς, δίνοντάς μας ένα εξελικτικό πλεονέκτημα όχι μόνο για να επιβιώσουμε και να πολλαπλασιαζόμαστε, αλλά και να ξαναφτιάχνουμε τον κόσμο σύμφωνα με τις προτιμήσεις μας.

Το πρόβλημα είναι ότι είμαστε κακοί στην λήψη αποφάσεων που αφορούν  την διατροφή και την άσκησή μας. Αυτό δεν οφείλεται στο ότι έχετε αδύναμη θέληση. Δεν φταις εσύ. Η υπερκατανάλωση τροφής και η καθιστική ζωή είναι το αποτέλεσμα δεκαετιών ζωής σε μια κουλτούρα που έχει σχεδιάσει εξαιρετικά επεξεργασμένα, πλούσια σε θερμίδες τρόφιμα, κάνοντας αυτές τις βλαβερές διατροφικές συμπεριφορές συνήθεια.

Έτσι τρώμε όλα αυτά τα επεξεργασμένα τρόφιμα, χωρίς καν να το σκεφτόμαστε ή να γνωρίζουμε ότι είναι βλαβερά. Η καλή διατροφή και η καλή άσκηση δεν είναι ο κανόνας αλλά η εξαίρεση.

Αυτό είναι παράλογο. Ως άνθρωποι έχουμε  την ικανότητα της λογικής, που ήταν και είναι το εξελικτικό μας πλεονέκτημα για να επιβιώσουμε και να ευδοκιμήσουμε. Όμως η  λήψη αποφάσεων είναι πολύ δαπανηρή σε ενέργεια για τον εγκέφαλό μας και οι ορθολογικές αποφάσεις απαιτούν περισσότερη γλυκόζη από τις υποσυνείδητες αποφάσεις. Έτσι, για να εξοικονομήσει ενέργεια, ο εγκέφαλος αυτοματοποιεί πολλές από τις αποφάσεις μας.

Όπως ένα πρόγραμμα υπολογιστή που δημιουργεί έναν αλγόριθμο για επαναλαμβανόμενες εργασίες, ο εγκέφαλος κάνει το ίδιο με τις επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές μας, γράφοντας σενάρια για σχεδόν από τις μισές καθημερινές μας αποφάσεις. Ονομάζουμε αυτά τα σενάρια «συνήθειες» και όταν ο εγκέφαλός μας αισθάνεται μια πίεση, ο υποσυνείδητος μας εγκέφαλός ακολουθεί απλώς το σενάριο.

Επιλέγουμε να φάμε πίτσα αντί για μια σαλάτα με ψητό κοτόπουλο, επειδή η πίτσα έχει σχεδιαστεί και διαφημιστεί για να ενεργοποιήσει υποσυνείδητα μονοπάτια στον εγκέφαλό μας. Την πρώτη φορά που φάγατε πίτσα, το σώμα σας έστειλε μια ολόκληρη σειρά σημάτων στον εγκέφαλο που έλεγαν: «Έχει καταπληκτική γεύση! Πολλές θερμίδες! Αν το ξαναδείς ποτέ, φάε το!» Αυτό ήταν χρήσιμο όταν οι πρόγονοί μας βρήκαν μέλι για πρώτη φορά στη φύση, αλλά όχι όταν υπάρχει τροφή με πολλές θερμίδες διαρκώς γύρω σας.

Την επόμενη φορά που θα δείτε μια διαφήμιση πίτσας, θα τη μυρίσετε ή θα μιλήσετε για αυτήν, ο εγκέφαλός σας στέλνει ένα σήμα (ντοπαμίνη) που σας παρακινεί να αναζητήσετε και να κατασπαράξετε πίτσα! Όλες οι εταιρείες τροφίμων το γνωρίζουν, επομένως σχεδιάζουν τα προϊόντα τους για να μεγιστοποιήσουν την ντοπαμίνη, διασφαλίζοντας ότι όταν σκέφτεστε το φαγητό τους (μέσω διαφημίσεων, μάρκετινγκ ή από στόμα σε στόμα), έχετε κίνητρο να το αναζητήσετε.

Η άσκηση είναι το αντίθετο. Ενώ είμαστε σχεδιασμένοι να κινούμαστε, είμαστε επίσης σχεδιασμένοι να εξοικονομούμε ενέργεια. Το σώμα σας είναι τόσο καλό στη διατήρηση της ενέργειας που κατά τη διάρκεια της άσκησης, μειώνει την ενέργεια που χρησιμοποιείται από μη κρίσιμες διεργασίες (πέψη, ανοσοποιητικό σύστημα κ.λπ.), έτσι ώστε η ενέργεια που ξοδεύετε για άσκηση να μην εξαντλεί υπερβολικά τα αποθέματα ενέργειας για να αυξήσει την ανάγκη σας για θερμίδες. Τώρα, με ελάχιστη απαιτούμενη κίνηση στη ζωή μας, χαλαρώνουμε πολύ και αποθηκεύουμε πολλή ενέργεια (λίπος) που δεν χρειάζεται ποτέ.

Τίποτα από αυτά δεν είναι δικό σου λάθος. Αν είχατε γεννηθεί πριν από 20.000 χρόνια, θα είχατε πολύ διαφορετικό σωματότυπο και θα πεθαίνατε από ατύχημα ή μολυσματική ασθένεια. Όμως, ενώ δεν φταις εσύ που ζεις σε μια κουλτούρα που δεν ταιριάζει με το πώς το σώμα σου σχεδιάστηκε για να ευδοκιμεί, είναι δικό σου πρόβλημα. Ή θα επανακαθορίσετε τις συνήθειές σας για να οδηγηθείτε σε καλύτερα αποτελέσματα υγείας ή θα υποστείτε τις συνέπειες.

Επιτυχία δεν είναι να έχεις την ικανότητα να παίρνεις καλύτερες αποφάσεις στη στιγμή. Εάν αποφασίζετε τι θα φάτε την στιγμή που πεινάτε ή εάν και πώς θα προπονηθείτε όταν μόλις έχετε ξυπνήσει, έχετε ήδη χάσει. Μπορεί να έχετε τη δύναμη της θέλησης να πάρετε κάποιες καλές αποφάσεις στη στιγμή, αλλά όχι την ικανότητα να παρακάμψετε τις υποσυνείδητες συνήθειες που έχετε διαμορφώσει κατά τη διάρκεια μιας ολόκληρης ζωής.

Τι μπορείτε να κάνετε; Πάρτε αποφάσεις εκ των προτέρων, όταν ο λογικός εγκέφαλος σας έχει τον πλήρη έλεγχο. Σχεδιάσετε καλές συνήθεις στη ζωή σας.

Για να τρώτε καλά, η πρώτη απόφαση που πρέπει να πάρετε είναι: «Τι τροφές θέλω να τρώω και ποιες δεν θέλω να τρώω;» Μετά αγοράζετε τα τρόφιμα  που αποφασίσατε να τρώτε και αυτά θα είναι τα μόνα τρόφιμα στο σπίτι σας. Μην φέρνετε τρόφιμα που αποφασίσατε να μην τρώτε στο σπίτι σας. Αυτό σας δημιουργεί ένα εμπόδιο, γιατί θα πρέπει να φύγετε από το σπίτι σας για να τα αποκτήσετε. Έτσι, όταν το υποσυνείδητό σας ενεργοποιηθεί και θέλει να φάει πίτσα, έχετε το χώρο και το χρόνο αυτό να το σταματήσετε και να εκτελέσετε ένα νέο σενάριο.

Το φαγητό έξω είναι πιο δύσκολο, αλλά μπορείτε να βάλτε κι εκεί κανόνες. Μια άλλη εξαιρετική πρακτική είναι η προετοιμασία του φαγητού σας για όλη την εβδομάδα με βάση τα τρόφιμα που αποφασίσατε ότι θα τρώτε, και έτσι αφαιρείτε την ανάγκη να αποφασίσετε τι θα φάτε την ώρα του φαγητού και που είστε πιο επιρρεπείς στις δελεαστικές δυνάμεις του υποσυνείδητου μυαλού σας. Λάθη θα κάνεις αλλά λίγο-λίγο θα τα καταφέρεις!

Η άσκηση δεν είναι κάτι διαφορετικό. Η πρώτη απόφαση που πρέπει να πάρετε είναι να ασκηθείτε. Επιλέξτε την άσκηση που σας αρέσει και θα θέλατε κάνετε. Στη συνέχεια, καθορίστε πότε θέλετε και μπορείτε να γυμναστείτε, βάλτε το στο πρόγραμμά σας και απλώς όταν έρθει η ώρα πηγαίνετε. Μόλις φτάσετε εκεί, ξεκινήστε και κάντε 10 λεπτά. Θα σοκαριστείτε που μόλις φτάσετε στα 10 λεπτά, θα θέλετε να κάνετε περισσότερα.

Δεν μπορούμε να περιμένουμε θετικά αποτελέσματα για την υγεία, από την κουλτούρα αυτή που οδηγεί στην σημερινή, κακή μας υγεία. Αυτό όμως, δεν σημαίνει ότι δεν μπορείτε να πάρετε αποφάσεις που θα δημιουργήσουν μια νέα, θετική κουλτούρα υγείας για εσάς, την οικογένειά σας και την κοινότητά σας.

Κάθε μέρα υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι που το προσπαθούν και το κάνουν!

Επιμέλεια κειμένου: Συντακτική ομάδα Α.Λ.Π.

Μήπως αυτά που τρώτε διαφωνούν μαζί σας; Μήπως, αντί να βλέπετε το φαγητό ως εχθρό, να το δείτε ως τρόπο να βοηθήσετε το σώμα σας να σας κρατά υγιείς;

Μάθετε το πώς, στο online πρόγραμμα «Η διατροφή… αλλιώς!»,

κάνοντας κλικ εδώ!