Μήπως είστε το μαύρο πρόβατο της οικογένειάς σας;

• Οι γονείς σας, σας φέρθηκαν διαφορετικά σε σύγκριση με τα άλλα αδέρφια σας;
• Έχετε πάντα την αίσθηση ότι «δεν ταιριάζατε» με την οικογένειά σας και δεν έχετε αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς μαζί τους;
• Όταν πετυχαίνετε στην ζωή σας και γίνεστε πιο δυνατοί και πιο ανεξάρτητοι, αισθάνεστε την πρόθεση των μελών της οικογένειάς σας να σας υποτιμήσουν ή να απορρίψουν τα επιτεύγματά σας;
• Η οικογένειά σας δεν ξέρει ποιος είστε πραγματικά, και ούτε ενδιαφέρθηκε ποτέ να το μάθει;
• Σας επέκριναν συνεχώς και σας τιμωρούσαν άδικα ή δυσανάλογα προς τα όποια λάθη σας;

 

Αυτά είναι κάποια από τα σημάδια που δείχνουν ότι η οικογένειά σου, σου έδωσε το ρόλο του «μαύρου προβάτου».

Όταν είσαι το μαύρο πρόβατο της οικογένειας, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η οικογένειά σου δεν σε αγαπάει ή ότι προσπαθεί επίτηδες να σε βλάψει. Αν και μπορεί να συσπειρώνονται και να ακολουθούν τις ίδιες συμπεριφορές για να συντηρήσουν το ρόλο σας ως μαύρο πρόβατο, αυτή είναι κατά κάποιο τρόπο η απέλπιδα προσπάθειά τους να αποφύγουν να αντιμετωπίσουν τις δικές τους αδυναμίες.

Είναι δύσκολο να γνωρίσεις ποιος πραγματικά είσαι, όταν μεγάλωσες με την «ταμπέλα» του μαύρου προβάτου. Κι αυτό, επειδή τα παιδιά βρίσκουν την ταυτότητά τους από αυτό που τους αντικατοπτρίζεται από τους γονείς τους. Εάν ήταν επανειλημμένα: ο «ένοχος» ή ο «υπεύθυνος», τότε μπορεί να εδραιωθεί μια ταυτότητα που αργότερα αγωνίζονται να αλλάξουν.

Πρέπει να συνειδητοποιήσετε ότι η αιτία του όποιου θυμού και απογοήτευσης της οικογένειάς σας απέναντί σας ως παιδί, σε καμιά περίπτωση δεν ήταν δική σας ευθύνη. Όταν το καταφέρετε αυτό, θα απελευθερωθείτε.

Αναλογιστείτε τα εξής: Ποιος ήταν ο ρόλος σας μέσα στην οικογένεια; Τι ρόλους έπαιζαν τα αδέρφια σας; Ποιος στην οικογένεια ήταν «ο υπεύθυνος», το «λαμπερό αστέρι», «ο καλός»; Ήσουν το «μαύρο πρόβατο», το «σάπιο μήλο»; Πόσο άνετα νιώθετε σε αυτόν τον ρόλο; Αυτός ο ρόλος επαναλαμβάνεται στις ενήλικες σχέσεις σας; 

Πολλοί λίγοι άνθρωποι έχουν τις «ιδανικές οικογένειες». Για τους περισσότερους, η οικογένεια δεν είναι ένα μέρος όπου μπορούν να στηριχθούν με ασφάλεια, να ζητήσουν ή να λάβουν βοήθεια.

 

Αφού περάσατε χρόνια προσπαθώντας να απελευθερωθείτε από την αλυσίδα του πόνου, της ενοχής, και του τραύματος που σας ανάγκασαν να κουβαλήσετε οι δικοί σας, προχωρήσατε με επιτυχία και δημιουργήσατε μια ζωή μακριά από την οικογένειά σας. Παρ’ όλα αυτά, έστω και λίγα λεπτά μαζί τους αρκούν για να σας κάνουν να επιστρέψετε στο να νιώθετε και να συμπεριφέρεστε σαν ένα ευάλωτο παιδί ή ένας μαινόμενος έφηβος. Κι αυτό γιατί τα μέλη της οικογένειάς μας ξέρουν να πιέζουν δυνατά τα κουμπιά μας, επειδή αυτοί μας τα εγκατέστησαν.

Όταν είσαι το μαύρο πρόβατο της οικογένειας, πιθανότατα δεν ένιωσες ποτέ ότι ανήκεις σε αυτή, και έχεις την αίσθηση ότι ποτέ δεν θα ανήκεις. Ίσως έχετε απογοητευτεί αρκετά που πλέον για εσάς η έννοια της «οικογένειας» σημαίνει απλώς ότι μοιράζεστε το ίδιο αίμα. 

 

Ακολουθούν μερικές συμβουλές που μπορεί να σας βοηθήσουν να προετοιμαστείτε όταν θα πρέπει ξαναβρεθείτε με την οικογένειά σας.

 

1.Ξέρετε πλέον ότι δεν είστε το μαύρο πρόβατο της οικογένειας. Το ξέρετε αυτό γιατί δεν είστε πλέον ένα αβοήθητο φοβισμένο παιδί, αλλά ένας ενήλικας με νέες ικανότητες και πνευματικές δυνάμεις. Έχετε πάει σε όλο τον κόσμο, έχετε κάνει νέους φίλους και έχετε ανθρώπους που σας αγαπούν και σας σέβονται όπως είστε. Πλέον, ξέρετε ότι δεν είστε το άτομο που σας είχαν κάνει. Ωστόσο, αυτό δεν αρκεί όταν τα μέλη της οικογένειάς συνεχίζουν να σας συμπεριφέρονται με τους ίδιους παλιούς τρόπους που ξύνουν τις πληγές σας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το να παραμείνετε δυνατοί απαιτεί μια εσωτερική υπενθύμιση της αλήθειας σας, της αξίας σας και το δικαίωμα να γίνετε αποδεκτοί για αυτό που είστε.

Κάντε αυτή την πρόβα: Φανταστείτε τον εαυτό σας σε ένα δωμάτιο με τα μέλη της οικογένειάς σας, και δείτε από ψηλά το πώς ντύνεστε και παρουσιάζεστε μπροστά τους και σκεφτείτε τη ζωή σας συνολικά. 

• Τι είδους αποφάσεις έχετε πάρει στη ζωή σας που σας διαφοροποιούν από την οικογένειά σας; 
• Σκεφτείτε όλα όσα έχετε επιτύχει από τότε που φύγατε από το σπίτι.
• Ποιες είναι οι αξίες σας και τι εκτιμάτε στη ζωή τώρα, ως ενήλικας;
• Σκεφτείτε αυτούς που σας εκτιμούν και σας αποδέχονται πλήρως για αυτό που είστε και σας αγαπούν παρά τα ελαττώματα και τις ατέλειές σας.

Τώρα φανταστείτε τον εαυτό σας να στέκεται περήφανος και δυνατός με μια καινούργια αίσθηση του εαυτού σας, στο δωμάτιο με τα μέλη της οικογένειάς σας. Και καθώς έχετε χτίσει μια νέα ζωή έξω από την οικογένεια, είστε ένας απλός επισκέπτης σε αυτό το μέρος. Τίποτα από αυτό που συμβαίνει εδώ δεν απειλεί την ταυτότητά σας και την αγάπη που έχετε στη ζωή σας αυτή τη στιγμή. 

 

2. Από την ημέρα που φύγατε από το σπίτι, δώσατε στον εαυτό σου τον χρόνο και τον χώρο να αλλάξει και να γίνει νέος άνθρωπος, αλλά αυτό μπορεί να μην αρέσει στα μέλη της οικογένειάς σας. Σε μια ιδανική κατάσταση, τα μέλη της οικογένειάς σας θα γιόρταζαν τις θετικές αλλαγές σας, ωστόσο αυτό δεν συμβαίνει συχνά. Αντίθετα, μπορεί -αν και συχνά ασυνείδητα- να σας επικρίνουν και να σας παρασύρουν, ώστε τα πράγματα στην οικογένεια να επανέλθουν στην προηγούμενη κατάσταση κι ας είναι αυτή τοξική. Επιμένουν να σας βλέπουν ως το μαύρο πρόβατο της οικογένειας, ακόμα κι αν εσείς δεν είστε πια το ίδιο άτομο που ήξεραν. 

Μερικές φορές είναι χρήσιμο να σκεφτείτε την συνάντησή σας ως μια απλή «συνάντηση εργασίας». Φανταστείτε τον εαυτό σας να παίζει έναν ρόλο ηθοποιού του οποίου η δουλειά είναι να κάνει το κοινό να γελάει. Αστειευτείτε και μην παίρνετε τις συζητήσεις πολύ στα σοβαρά. Μετά το τέλος της συνάντησης, μπορείτε να βγείτε από τον ρόλο και να είστε ξανά αυτό που είστε. Το ότι πρέπει να παίξετε τον ρόλο του μαύρου προβάτου της οικογένειας για μια μέρα δεν σημαίνει ότι αυτή είναι η πραγματική σας ταυτότητα.

 

3. Βαθιά μέσα μας, όλοι έχουμε λαχτάρα για γονείς που μας αγαπούν, μας φροντίζουν και μας εκτιμούν γι’ αυτό που είμαστε. Ελπίζουμε ότι θα μας προστατεύουν όταν αισθανόμαστε ανασφαλείς και θα μας ελευθερώνουν όταν χρειάζεται να εξερευνήσουμε τον κόσμο. Μία οικογένεια που θα ανταποκρίνεται στις δικές μας ανάγκες, αντί να επιβάλλουν τη δική τους ατζέντα. Η λαχτάρα για τους «τέλειους γονείς» είναι η πιο φυσική ανθρώπινη επιθυμία που κουβαλάμε από την ημέρα που γεννιόμαστε.

Δυστυχώς, μερικές φορές λόγω των δικών τους ελλειμμάτων, πολλοί γονείς δεν έχουν εκπληρώσει τις βασικές ανάγκες των παιδιών τους για αγάπη, ασφάλεια και αυτονομία, αφήνοντας πολλά ενήλικα παιδιά με ένα κενό στην καρδιά τους. Το να πρέπει να χαρακτηρίσουν ένα από τα παιδιά τους ως το μαύρο πρόβατο της οικογένειας πιθανότατα οφείλεται στην ανωριμότητα ή την διανοητική αδυναμία τους.

Καθώς γινόμαστε ενήλικες, καταλαβαίνουμε ότι δυστυχώς το παρελθόν είναι παρελθόν και το αυτό το κενό δεν θα καλυφθεί ποτέ. Όμως ο νεότερος εαυτός μας, συνεχίζει να αναζητά τους «τέλειους γονείς». Συνεχίζουμε να προσπαθούμε, ελπίζοντας να τους κάνουμε επιτέλους να μας δουν όπως πραγματικά είμαστε. Κάποια στιγμή όμως θα πρέπει να τα παρατήσετε. 

Μετά από πολλά χρόνια που κουβαλάτε το βάρος ως το μαύρο πρόβατο της οικογένειας, ίσως τελικά να είστε έτοιμοι να απελευθερωθείτε.

 

Ο Βerth Hellinger, Γερμανός ψυχοθεραπευτής έχει γράψει αυτό το υπέροχο κείμενο για τα Μαύρα Πρόβατα:

«Τα λεγόμενα Μαύρα Πρόβατα της οικογένειας είναι στην πραγματικότητα αναζητητές των μονοπατιών απελευθέρωσης για το γενεαλογικό δέντρο. Είναι τα μέλη του δέντρου που δεν προσαρμόζονται στους κανόνες, στις παραδόσεις του οικογενειακού συστήματος, εκείνα που επικρίνονται, κρίνονται, ακόμη και απορρίπτονται. Αυτά είναι που καλούνται να απελευθερώσουν το γενεαλογικό δέντρο των επαναλαμβανόμενων ιστοριών που έκαναν δυστυχισμένες ολόκληρες γενιές.

Τα «Μαύρα Πρόβατα», αυτά που δεν προσαρμόζονται, αυτά που φωνάζουν εξέγερση, παίζουν τον πιο σημαντικό ρόλο σε κάθε οικογενειακό σύστημα. Επισκευάζουν, αποτοξινώνουν και δημιουργούν ένα νέο και ανθισμένο κλαδί στο γενεαλογικό δέντρο.

Η εξέγερση τους είναι η εύφορη γη. Η τρέλα τους είναι το νερό που την τρέφει. Το πείσμα τους είναι ο καθαρός αέρας. Το πάθος τους είναι η φωτιά που αναζωπυρώνει τις καρδιές των προγόνων. Αμέτρητες καταπιεσμένες επιθυμίες, απραγματοποίητα όνειρα, καταχωνιασμένα ταλέντα των προγόνων μας εκδηλώνονται με την εξέγερση των μαύρων προβάτων και αναζητούν την εκπλήρωση. Βέβαια το γενεαλογικό δέντρο, από χρόνων αδράνεια θα προσπαθήσει να υπερασπίσει την τοξική ύπαρξή του, γεγονός που κάνει το έργο των μαύρων προβάτων δύσκολο. Ωστόσο, ποιος θα έφερνε νέα λουλούδια στο δέντρο μας αν όχι αυτά; Ποιος θα δημιουργούσε νέα κλαδιά; Χωρίς αυτούς, τα απραγματοποίητα όνειρα όσων κρατούσαν το δέντρο για τόσες γενιές, θα πέθαιναν θαμμένα κάτω από τις ρίζες τους.

 

Φροντίστε την σπανιότητά σας ως το πιο πολύτιμο λουλούδι του γενεαλογικού δέντρου σας. Είστε το όνειρο όλων των προγόνων σας που έγινε πραγματικότητα».

 

 

 

 

Από τη συντακτική ομάδα του Α.Λ.Π.

---

 

 

 

Μάθετε περισσότερα για πως θα έχετε καλύτερες σχέσεις

από τον Παναγιώτη Κορδούτη, Καθηγητή της Ψυχολογίας των Διαπροσωπικών Σχέσεων και Δ/ντή του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο,

κάνοντας κλικ εδώ!