03/05/2024

Είναι τα προφανή που δίνουν νόημα στην ζωή

Κάποια πράγματα είναι τόσο προφανή που τα θεωρούμε δεδομένα. Η ελευθερία, η καλή υγεία, μια συζήτηση με έναν φίλο ή ένα αγαπημένο πρόσωπο αλλά ακόμη και το φυσικό περιβάλλον. Τα εκτιμούμε πραγματικά μόνο όταν τα χάσουμε.

Ο Δανός συγγραφέας Χανς Κρίστιαν Άντερσεν είπε κάποτε: «Όλος ο κόσμος είναι μια σειρά από θαύματα, αλλά τα έχουμε συνηθίσει τόσο πολύ που τα λέμε συνηθισμένα πράγματα.»

Υπάρχουν χιλιάδες απλές, αλλά ουσιαστικές εμπειρίες γύρω μας. Αλλά είμαστε πολύ εξοικειωμένοι μαζί τους για να εκτιμήσουμε τι σημαίνουν για εμάς. Προχωράμε στη ζωή με δεμένα τα μάτια. Δεν εκτιμούμε αρκετά τις καθημερινές μας εμπειρίες.

Για παράδειγμα, η φαινομενικά ασήμαντη πράξη αναπνοής μπορεί να γίνει μια συνειδητή εμπειρία. Αν την προσέξουμε αρκετά, θα εκτιμήσουμε τη διαδικασία εισπνοής και εκπνοής ως εμπειρία ζωής.

Η αίσθηση του αέρα να γεμίζει τους πνεύμονές σας μπορεί να ξεκλειδώσει μια βαθιά εκτίμηση για το πιο απλό δώρο, την ίδια την ύπαρξη.

Έχουμε αφήσει τη ζωή μας στον αυτόματο πιλότο. Η ανατολή του ηλίου, ο ήχος των πουλιών, ένα καλό γεύμα, ο καλός αέρας, ένα υπέροχο βιβλίο και η ζεστασιά ενός πρωινού καφέ είναι πράγματα που δεχόμαστε ως αυτονόητα, απλά συνηθισμένα γεγονότα.

Το «προφανές» είναι το κλειδί για να ξεκλειδώσετε μια πλουσιότερη, πιο ουσιαστική ύπαρξη. Σηκωθείτε το πρωί και κοιτάξτε τον κόσμο με τρόπο που τίποτα δεν είναι δεδομένο. Όλα είναι εκπληκτικά. Ποτέ μην αντιμετωπίζετε τη ζωή επιπόλαια.

Η σημαντική εμπειρία στη ζωή δεν είναι μόνο η θεαματική, αλλά και η συνηθισμένη. Φανταστείτε να περπατάτε την ίδια διαδρομή για το σπίτι από τη δουλειά κάθε μέρα. Βλέπετε τα ίδια κτίρια, ακούτε την ίδια κίνηση και βλέπετε τα ίδια πρόσωπα.

Μόνο για μια μέρα, αποφασίστε να δείτε πραγματικά. Παρατηρήστε τα σχέδια στα φύλλα των δέντρων, τις ανεπαίσθητες παραλλαγές στα σύννεφα και τα φευγαλέα χαμόγελα των ξένων. Ξαφνικά, το οικείο γίνεται συναρπαστικό. Ξυπνάτε σε έναν κόσμο γεμάτο λεπτομέρεια, κάθε στοιχείο και μια εμπειρία που πρέπει να απολαύσετε.

Τώρα, θα σκέφτεστε: «Όλα αυτά ακούγονται υπέροχα, αλλά ποιος έχει χρόνο να παρατηρήσει και να προσέξει;».

Αλλά εδώ είναι το μυστικό – η εκτίμηση του προφανούς δεν απαιτεί μεγάλη προσπάθεια ή δραματικές αλλαγές στο πρόγραμμά σας. Ξεκινήστε από κάτι μικρό.

Αφιερώστε ένα λεπτό για να απολαύσετε τη γεύση του πρωινού καφέ σας και να παρατηρήσετε τη ζεστασιά του. Στείλτε ένα εγκάρδιο μήνυμα σε ένα αγαπημένο σας πρόσωπο εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη για την παρουσία του.

Σκεφτείτε τις καθημερινές σας αλληλεπιδράσεις. Ακούστε αληθινά τις ιστορίες που κρύβονται στο κουρασμένο χαμόγελο του συντρόφου σας, τις ανείπωτες ανησυχίες πίσω από το νευρικό γέλιο του φίλου σας;

Δώστε προσοχή στην άρρητη γλώσσα του σώματος, στο διστακτικό χαμόγελο και απαντήστε με ενσυναίσθηση.

Αυτές οι φαινομενικά ασήμαντες πράξεις έχουν τεράστια αξία. Αλλάζουν την οπτική σας, υπενθυμίζοντάς σας ότι μια καλή ζωή δεν είναι μόνο στα μεγάλα επιτεύγματα.

Βαθαίνουν τις σχέσεις σας με τους ανθρώπους και τον κόσμο γύρω σας.

Καλλιεργούν την εκτίμηση και την ευγνωμοσύνη, βασικά μυστικά για την ευτυχία που συχνά παραβλέπονται στην επιδίωξή μας για περισσότερα, περισσότερα, περισσότερα.

Όταν βλέπετε αληθινά τον κόσμο γύρω σας, αναπτύσσετε ενσυναίσθηση. Η επίγνωση από μόνη της βελτιώνει την προθυμία σας να συνδεθείτε με τον κόσμο πιο ουσιαστικά. Σταματήστε να ψάχνετε για νόημα σε λάθος μέρη και εμπειρίες. Για μια πιο πνευματική ζωή, προκαλέστε τον εαυτό σας να παρατηρεί.

Ξυπνήστε τις αισθήσεις σας, μυρίστε τη βροχή στο πεζοδρόμιο, νιώστε τον ήλιο στο δέρμα σας, ακούστε τον ήχο της πόλης. Έτσι εκτιμάτε την ζωή περισσότερο.

Την επόμενη φορά λοιπόν που θα είστε στον αυτόματο πιλότο, κάντε μια παύση.

Κοιτάξτε προσεκτικά, αναρωτηθείτε βαθιά και απολαύστε τα κρυμμένα θαύματα στα προφανή γύρω σας.

Μπορεί να εκπλαγείτε με την ομορφιά που θα ανακαλύψετε και ήταν τόσο καιρό μπροστά σας.

Από τη συντακτική ομάδα του Α.Λ.Π.

Μάθετε βήμα-βήμα πώς μπορείτε να ζήσετε μία πιο ευτυχισμένη και πιο ικανοποιητική ζωή,

κάνοντας κλικ εδώ!

26/04/2024

Την επόμενη φορά που θα αισθανθείτε άγχος, θυμηθείτε:

Καμία ποσότητα άγχους δεν έχει καμία επίδραση σε οτιδήποτε συμβαίνει ή πρόκειται να συμβεί.

Το άγχος που νιώθετε αυτή τη στιγμή είναι χάσιμο χρόνου. Ακούγεται σκληρό, αλλά κανένα άγχος δεν πρόκειται να κάνει ποτέ την διαφορά σε τίποτα και ποτέ. Είναι δύσκολο να το θυμάστε, αλλά αν κάνετε ένα βήμα πίσω, θα συνειδητοποιήσετε πόσο χάσιμο χρόνου είναι το άγχος σας.

Το άγχος μας δεν προέρχεται από το να σκεφτόμαστε το μέλλον, αλλά από το ότι θέλουμε να το ελέγξουμε.

Ο αριθμός των πραγμάτων που μπορούμε πραγματικά να ελέγξουμε είναι τόσο μικρός, που είναι σχεδόν αστείο. Δεν μπορούμε να ελέγξουμε το παρελθόν και σχεδόν σίγουρα δεν μπορούμε να ελέγξουμε το μέλλον, αλλά μπορούμε να ελέγξουμε πώς σκεφτόμαστε γι’ αυτό. Αντί να προσπαθούμε να ελέγξουμε το μέλλον, θα πρέπει απλώς να το αφήσουμε να έρθει όπως και να είναι.

Υποφέρουμε περισσότερο στη φαντασία παρά στην πραγματικότητα.

Ανησυχούμε, ανησυχούμε, ανησυχούμε. Πάντα αναρωτιόμαστε «τι θα γινόταν αν;» ή «κι αν συμβεί αυτό;» Ως αποτέλεσμα, οδηγούμαστε σε ένα συνεχές άγχος. Η σκληρή αλήθεια είναι ότι σχεδόν τίποτα για το οποίο ανησυχούμε δεν αποδεικνύεται τόσο τρομερό όσο φανταζόμασταν ότι θα ήταν. Είναι εύκολο να υποφέρεις στη φαντασία, αλλά η πραγματικότητα σχεδόν πάντα μας λέει μια διαφορετική ιστορία.

Δεν χρειάζεται να ελέγχεις τις σκέψεις σου. Απλώς πρέπει να σταματήσεις να τις αφήνεις να σε ελέγχουν.

Εμείς ως ανθρώπινα όντα δεν απολαμβάνουμε το γεγονός ότι ο βαθμός ελέγχου που έχουμε σε σχεδόν οτιδήποτε σε αυτόν τον κόσμο είναι πολύ, πολύ περιορισμένος. Αλλά δεν χρειάζεται να ελέγχουμε τα πάντα. Αντίθετα, θα πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας στον έλεγχο ενός από τα μόνα πράγματα που μπορούμε πραγματικά να ελέγξουμε: το μυαλό και τις σκέψεις μας.

Τίποτα δεν μειώνει το άγχος πιο αποτελεσματικά και γρήγορα από τη δράση.

Δεν υπήρξε ποτέ μια στιγμή που η ανησυχία ήταν η απάντηση σε ένα πρόβλημα. Δεν είναι παραγωγικό και δεν αμβλύνει το πρόβλημα ούτε αλλάζει το μέλλον. Ο μόνος τρόπος για να μηδενίσουμε τις ανησυχίες και τα άγχη μας είναι να αναλάβουμε δράση. Κάνοντας αυτό που ανησυχούμε περισσότερο και φοβόμαστε να κάνουμε.

Ο δύσκολος δρόμος συχνά οδηγεί σε έναν όμορφο προορισμό.

Οι δυσκολίες είναι χρήσιμες γιατί σας αποκαλύπτουν τα δυνατά σας σημεία και σας κάνουν τον άνθρωπο που θέλετε να γίνετε. Η ζωή είναι σκληρή και γεμάτη εμπόδια και είναι αυτά τα εμπόδια που θα σας οδηγήσουν στο μονοπάτι που θέλατε πάντα να ακολουθήσετε.

Πείτε λοιπόν αντίο στο άγχος και καλωσορίστε την ζωή όπως αυτή εξελίσσεται, με πίστη στον εαυτό σας ότι θα είστε σε θέση να διαχειριστείτε και τα καλά και τα δύσκολά της.

Επιμέλεια κειμένου: Συντακτική ομάδα Α.Λ.Π.

«Το σώμα είναι ο ναός της ψυχής» είχε πει ο Πλάτων.

Μάθετε τι συμβαίνει όταν αυτός ο «ναός» -χώρος προστασίας της ψυχής σου- απειλείται από το χρόνιο άγχος και τι μπορείτε να κάνετε για να προστατευτείτε,

από τον Γεώργιο Π. Χρούσο,

Καθηγητή Ενδοκρινολογίας & Παιδιατρικής ΕΚΠΑ,

κάνοντας κλικ εδώ!

19/04/2024

Ο δρόμος προς την ατομική ελευθερία

Γιατί αντιστεκόμαστε να πάρουμε τον έλεγχο της ζωής μας;

«Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν πραγματικά την ελευθερία, γιατί η ελευθερία συνεπάγεται ευθύνη, και οι περισσότεροι άνθρωποι φοβούνται την ευθύνη», έλεγε ο Φρόιντ.

Λαχταράμε την ιδέα της ελευθερίας – την δυνατότητα να δουλεύουμε λιγότερο να ταξιδεύουμε στον κόσμο και να ελέγχουμε τον χρόνο μας. Αλλά ποια είναι η πραγματικότητα;

Η ελευθερία έρχεται με ένα βαρύ τίμημα: την ευθύνη, και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι έτοιμοι για αυτό.

Η ευθύνη είναι απαιτητική. Είναι οι λογαριασμοί που μαζεύονται, οι δύσκολες αποφάσεις που μας κρατούν ξύπνιους τη νύχτα και το βάρος της γνώσης των επιλογών μας που διαμορφώνουν τη ζωή μας.

Είναι πιο εύκολο να κατηγορήσουμε το αφεντικό, την κίνηση ή το σύστημα για τα δεινά μας, παρά να αναλάβουμε την ευθύνη και να χαράξουμε μια νέα πορεία.

Μπορούμε να επιλέξουμε τις ελευθερίες που πραγματικά επιθυμούμε και να απορρίψουμε τις υπόλοιπες.

Αγαπάτε τα ταξίδια; Τότε γίνε ελεύθερος επαγγελματίας ή κάνε μια δουλειά εξ αποστάσεως.

Αναζητάτε την οικονομική ασφάλεια; Διαλέξτε μια σταθερή δουλειά με προνόμια.

Το κλειδί είναι να είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου.

Η ελευθερία είναι σαν μια συνδρομή στο γυμναστήριο: Πληρώνετε για την πρόσβαση σε όλο τον εξοπλισμό, αλλά είναι στο χέρι σας να πάτε να ασκηθείτε.

Τα μηχανήματα δεν θα σμιλέψουν με μαγικό τρόπο το σώμα σας.

Το ίδιο και η ελευθερία δεν θα λύσει μαγικά τα προβλήματά σας.

Απλώς σας δίνει τη δύναμη να τα αντιμετωπίσετε κατά μέτωπο.

Η ελευθερία, μας δίνει τα ηνία αλλά και την ευθύνη. Δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε το αφεντικό για ένα κακό προγραμματισμό διακοπών ή τους τοίχους του γραφείου για μια κολλημένη καριέρα. Αυτή η έλλειψη αποδιοπομπαίου τράγου μπορεί να είναι τρομακτική. Αναλαμβάνεις την ευθύνη και αποδέχεσαι τις συνέπειες.

Τα καλά νέα? Μπορείτε να κτίσετε την ελευθερία σας, όπως γυμνάζετε έναν μυ στο σώμα σας.

Μπορείτε να ξεκινήσετε σταδιακά. Μην εγκαταλείπετε π.χ. τη δουλειά σας από καπρίτσιο. Μάθετε πρώτα και εφαρμόστε μια νέα δεξιότητα. Ζητήστε από το αφεντικό σας περισσότερες ευθύνες για ένα έργο ή επιτέλους κάντε αυτή την συζήτηση μαζί του που αποφεύγατε.

Καθώς χτίζετε τον μυ της αυτοπεποίθησής σας, ο φόβος της ελευθερίας αρχίζει να ελαττώνεται, και η πιθανότητα της ελευθερίας την αντικαθιστά.

Δεν χρειάζεται κάθε απόφαση να αλλάζει τη ζωή σας.

Η ελευθερία σας επιτρέπει την εξερεύνηση, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι ορισμένες επιλογές δεν βγαίνουν. Μάθετε από τα λάθη σας και συνεχίστε να προχωράτε.

Η αντιμετώπιση προκλήσεων και η λήψη επιλογών, ακόμη και δύσκολων, είναι βασικό μέρος μιας γεμάτης ζωής.

Η αληθινή ανάπτυξη, η αληθινή ικανοποίηση, προέρχεται από το να χαράξεις το δικό σου μονοπάτι. Οι πιο ικανοποιητικές στιγμές στη ζωή είναι συχνά αυτές για τις οποίες παλέψατε, αυτές που ήρθαν από την ανάληψη της ευθύνης.

Η προβολή που κερδίσατε με σκληρή δουλειά, η σχέση που καλλιεργήσατε μέσω της ανοιχτής επικοινωνίας και το δημιουργικό έργο που του δώσατε ζωή παρά τις αμφιβολίες για τον εαυτό σας. Αυτές οι νίκες είναι πιο γλυκές γιατί είναι δικές σας. Άρα, η ελευθερία είναι μια συνεχής μάχη μεταξύ επιλογών και συνεπειών.

Τα καλά νέα είναι ότι η διαδικασία μπορεί να είναι συναρπαστική. Μπορούμε να μάθουμε να απολαμβάνουμε την ευθύνη που μας επιτρέπει το να είμαστε οι δημιουργοί της δικής μας ζωής.

Εσείς ποιες ευθύνες είστε διατεθειμένοι να αναλάβετε για την προσωπική σας ελευθερία;

Γιατί η αληθινή ελευθερία, είναι το θάρρος να διαλέξετε το δικό σας μονοπάτι, με όλες τις ένδοξες (και μερικές φορές άδοξες) συνέπειες που την συνοδεύουν.

Επιμέλεια κειμένου: Συντακτική ομάδα Α.Λ.Π.

12/04/2024

Ο φόβος της επιτυχίας

Τι είναι ο φόβος της επιτυχίας, τι τον προκαλεί και πώς να τον αναγνωρίσετε και να τον ξεπεράσετε.

Ο φόβος της επιτυχίας είναι η ανησυχία ότι μόλις πετύχουμε κάτι, θα είμαστε ανίκανοι να το διατηρήσουμε ή μπορεί να υποφέρουμε εξαιτίας του. Τις περισσότερες φορές, δεν γνωρίζουμε συνειδητά αυτόν τον φόβο.

Αυτό συμβαίνει γιατί όταν εστιάζουμε σε έναν στόχο, μιλάμε για τα θετικά αποτελέσματα της επίτευξης του στόχου. Σπάνια μοιραζόμαστε με άλλους τί μπορεί να συμβεί όταν φτάσουμε σε αυτό το επόμενο επίπεδο.

Ο φόβος της επιτυχίας δεν είναι απαραίτητα ο φόβος του να φτάσετε σε αυτό το βαθιά προσωπικό επίτευγμα που είναι μοναδικό για κάθε άτομο. Αντίθετα, τις περισσότερες φορές είναι ο φόβος της πιθανής αλλαγής ή των συνεπειών της επιτυχίας. Είναι μια προσμονή για το πώς θα ανταποκριθούν οι άλλοι – και ο εαυτός μας – στον θρίαμβο.

Η ανησυχία είναι ότι ίσως η επιτυχία θα κοστίσει κάτι άλλο που εκτιμάει στη ζωή του το άτομο. Μοιάζει, δηλαδή, με τον φόβο της αποτυχίας.

Μερικές φορές ο φόβος της επιτυχίας μπορεί να είναι εμφανής. Άλλες φορές μπορεί να βρίσκεται ακριβώς κάτω από την επιφάνεια και εντοπίζεται σε μοτίβα σκέψης ή/και ενεργειών που επαναλαμβάνονται από το άτομο. Ο φόβος της επιτυχίας μπορεί να εκδηλωθεί με διαφορετικούς τρόπους.

Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά που πρέπει να γνωρίζουμε:

Αναβλητικότητα: Το άτομο μπορεί να καθυστερήσει την έναρξη ή/και την ολοκλήρωση ενός έργου με αποτέλεσμα η ευκαιρία να χαθεί τελείως ή το τελικό προϊόν μπορεί να είναι κακό.

Τελειομανία: Το άτομο μπορεί να πιστεύει ότι κρατά τον πήχη ψηλά. Αλλά κρατώντας ένα αδύνατο πρότυπο τελειότητας, το αποτέλεσμα θα είναι αναπόφευκτα απογοητευτικό.

Εγκατάλειψη: Το άτομο μπορεί να βρει μια δικαιολογία για να τα παρατήσει λίγο πριν τον στόχο, ξανά και ξανά.

Αυτο-σαμποτάζ: Το άτομο μπορεί να βάλει εμπόδια στον δρόμο του με τον δικό του τρόπο.

Αυτοκαταστροφικότητα: Στη χειρότερη περίπτωση, ο φόβος της επιτυχίας μπορεί να περιλαμβάνει αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, και αυτό αποκλείει κάθε πραγματική ευκαιρία για επιτυχία.

Ποιες είναι οι συνέπειες;

Ο φόβος της επιτυχίας μπορεί να εμποδίσει ένα άτομο να αξιοποιήσει τις δυνατότητές του. Μπορεί να το κάνει να αισθάνεται κολλημένο και να αναρωτιέται γιατί νιώθει έτσι όταν οι άλλοι γύρω του φαίνονται να προχωρούν.

Ίσως κάνουν το πρώτο βήμα και μετά τα παρατάνε όταν σκέφτονται τον μακρύ δρόμο που έχουν μπροστά τους. Αυτό επηρεάζει αρνητικά τη συνολική ικανοποίηση από τη ζωή, η οποία επηρεάζει τόσο την προσωπική όσο και την επαγγελματική ζωή.

Τι μπορείτε να κάνετε για αυτό;

Εάν τα παραπάνω σας φαίνονται οικεία, δείτε μερικές από τις παρακάτω προσεγγίσεις για να αντιμετωπίσετε τον πιθανό φόβο σας για επιτυχία.

Σκεφτείτε.

Σκεφτείτε τον πιθανό φόβο της επιτυχίας και πώς έχει εμφανιστεί σε εσάς στο παρελθόν και στο παρόν. Φοβάστε μια αρνητική έκβαση που θα προκύψει από την επιτυχία σας;

Αναγνωρίστε τον φόβο.

Μόλις αναγνωρίσετε τον φόβο σας εξερευνήστε την προέλευση του. Ήταν κάτι που συνέβη στην παιδική ηλικία ή στην ενήλικη ζωή; Τί μήνυμα πήρατε από τις προηγούμενες εμπειρίες σας; Πώς θα έμοιαζε η ζωή σας αν δεν ακολουθούσατε ποτέ αυτό τον στόχο σας;

Μόλις προσδιορίσετε τις αρνητικές σας πεποιθήσεις και παρατηρήσετε τον εαυτό σας, μπορείτε να σκεφτείτε πώς μπορείτε να τις επαναπροσδιορίσετε σε θετικές και ενδυναμωτικές πεποιθήσεις. Μερικές φορές, μπορεί να κολλήσουμε στις σκέψεις μας, οπότε η συνεργασία με έναν ειδικό μπορεί να είναι χρήσιμη.

Οραματιστείτε την επιτυχία.

Οραματιστείτε τον εαυτό σας να είστε σε θέση να ανταποκρίνεστε καλά τόσο στα πιθανά θετικά όσο και στα αρνητικά αποτελέσματα.

Αυτοφροντίδα.

Διαχειριστείτε το στρες και το άγχος φροντίζοντας το μυαλό και το σώμα σας. Ασκηθείτε, τρώτε υγιεινά , αφιερώστε χρόνο για να χαλάρωση και ύπνο και απολαύστε τη συντροφιά των φίλων και της οικογένειάς σας. Το να εστιάσετε στην ψυχική και σωματική σας ευεξία θα σας βοηθήσει να προχωρήσετε.

Να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας.

Ο φόβος της επιτυχίας είναι πολύ αληθινός. Έχοντας επίγνωση της επίδρασής του, ένα άτομο μπορεί να δουλέψει για να εξουδετερώσει τις σκέψεις και τις συμπεριφορές που το κρατούν πίσω και να επιτύχει. Μπορεί αυτό να το κάνει και μόνο του αλλά συχνά οι γνώσεις ενός ειδικού μπορεί να είναι χρήσιμες.

Μόλις ανακαλύψετε τη ρίζα του φόβου σας για την επιτυχία, ο ειδικός μπορεί να σας βοηθήσει να παραμείνετε συνεπείς στον στόχο σας. Θα σας επιβραβεύει καθώς αρχίζετε να πετυχαίνετε και θα σας επαναφέρει όταν παλιά μοτίβα σκέψης και ενέργειες γυρίζουν στο μυαλό σας.

Θυμηθείτε. Η ζωή είναι ένα ταξίδι.

Να είστε υπομονετικοί με τον εαυτό σας καθώς δουλεύετε για να ανακαλύψετε τον φόβο και να τον μετατρέψετε από εχθρό σε σύμμαχο σας στον δρόμο προς την επιτυχία.

Από τη συντακτική ομάδα του Α.Λ.Π.

Μάθετε βήμα-βήμα πώς μπορείτε να ζήσετε μία πιο ευτυχισμένη και πιο ικανοποιητική ζωή,

κάνοντας κλικ εδώ!

05/04/2024

Τι σημαίνει να είσαι φροντιστής;

Τι είναι ο φροντιστής;

Υπάρχουν τέσσερα είδη ανθρώπων στον κόσμο της φροντίδας: εκείνοι που έχουν φροντίσει κάποιον, εκείνοι που είναι φροντιστές τώρα, εκείνοι που θα είναι φροντιστές στο μέλλον και εκείνοι που θα χρειαστούν φροντιστή. Η ανάγκη για φροντίδα είναι δεδομένη σχεδόν για όλους.

Φροντιστής είναι ένα άτομο που παρέχει φροντίδα σε κάποιο άλλο άτομο όπως έναν γονέα, ένα παιδί, έναν ηλικιωμένο, έναν άτομο με ειδικές ανάγκες ή με άνοια, ή χρόνια πάσχοντες. Tι σημαίνει πραγματικά να είσαι φροντιστής;

Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά που κάνουν έναν φροντιστή εξαιρετικό:

Να διαθέτετε ενσυναίσθηση

Η ενσυναίσθηση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του να είσαι φροντιστής. Το να είσαι συμπονετικός σημαίνει να μπαίνεις στη θέση κάποιου άλλου για λίγο, ώστε να μπορείς να φανταστείς τι περνάει αυτός ο άλλος. Το να έχετε την ικανότητα να συμπάσχετε με το άτομο που φροντίζετε θα οδηγήσει σε καλύτερη φροντίδα και περισσότερη συμπόνια, καθώς και στο να γίνετε εσείς πιο υπομονετικοί και δυνατοί.

Να φοράτε πολλά καπέλα

Είστε κάτι παραπάνω από απλός φροντιστής. Είστε συνήγορος, φίλος, καθαρίστρια, μάγειρας, υπηρεσία τηλεφωνητή, διανομέας φαρμάκων και πολλά άλλα. Όταν είστε φροντιστής, είστε εκεί για να βοηθήσετε άτομα που συχνά δεν μπορούν πλέον να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Μιλήστε με τον φροντιζόμενό σας και εξερευνήστε μαζί τι μπορεί να κάνει ο ίδιος, που χρειάζεται βοήθεια και τι θα μπορούσατε να κάνετε και οι δύο μαζί.

Να έχετε γνώσεις

Δεν είναι όλοι οι φροντιστές επαγγελματίες υγείας. Έχοντας αυτό κατά νου, είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα βασικά όταν φροντίζετε κάποιον άλλο. Επιβάλλεται η συνεχής εκπαίδευσή σας σε θέματα όπως οι πρώτες βοήθειες, η καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση και η διανομή φαρμάκων.

Να είστε ευέλικτοι

Όταν έχετε τη μεγάλη ικανότητα να είστε ευέλικτοι, ωφελείτε τόσο τον εαυτό σας όσο και το άτομο που φροντίζετε και την οικογένειά του. Μπορείτε να προσαρμόζεστε ευκολότερα σε οποιαδήποτε απότομη αλλαγή και η οικογένεια και το αγαπημένο τους πρόσωπο μπορούν να χαλαρώσουν γνωρίζοντας ότι θα φροντίζονται πάντα όσο είστε εσείς κοντά τους.

Ένα άτομο που νοιάζεται για ένα άλλο άτομο, αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη αξία της ζωής. Ενώ το να είσαι φροντιστής μπορεί να είναι αγχωτικό μερικές φορές, η συμπόνια και η εγγύτητα που νιώθεις με το άτομο που φροντίζεις πραγματικά αξίζει τον κόπο. Το να γνωρίζεις ότι μπορείς να βοηθήσεις κάποιον στη ζωή, ενώ παράλληλα τον βοηθάς να διατηρήσει την αίσθηση της ανεξαρτησίας, όταν δεν μπορεί πλέον να το κάνει για τον εαυτό του, είναι το νόημα της φροντίδας.

Εσείς είστε φροντιστής;

Παρέχετε βοήθεια σε κάποιον για:

Να πάει στον γιατρό;
Αγοράζετε/οργανώνετε τα φάρμακά του;
Παρακολουθείτε την πορεία της υγείας του;
Επικοινωνείτε με επαγγελματίες υγείας;
Λειτουργείτε για λογαριασμό του σε τράπεζες, Δημόσιες υπηρεσίες κλπ;
Τον μεταφέρετε από το κρεβάτι στην καρέκλα και αντιστρόφως;
Τον βοηθάτε να ντυθεί;
Τον κάνετε μπάνιο ή ντους;
Πηγαίνετε για λογαριασμό του στο s/m ή για άλλα ψώνια;
Κάνετε τις δουλειές του σπιτιού του;
Προετοιμάζετε τα γεύματά του;
Διαχειρίζεστε τα οικονομικά του;

Εάν απαντήσατε «ναι» σε οποιοδήποτε από τα παραπάνω, είστε φροντιστής και μπορείτε να βοηθηθείτε σε αυτό τον απαιτητικό σας ρόλο, από το ΝΕΟ online πρόγραμμά μας «Οδηγός για φροντιστές».

Από τη συντακτική ομάδα του Α.Λ.Π.

09/02/2024

Οι άνθρωποι σας εκμεταλλεύονται γιατί εσείς τους το επιτρέπετε

Μπορεί να ακούγεται σκληρό, αλλά είναι η αλήθεια.

Το πώς σας αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι καθορίζει το πώς σας αντιμετωπίζουν. Συνήθως, είναι οι συμπεριφορές σας που δίνουν το μήνυμα εάν είστε διεκδικητικός ή κάποιος που μπορούν να θεωρήσουν θύμα.

Ακολουθούν κάποια σημάδια που μπορούν να στείλουν λάθος μηνύματα στους άλλους που να δείχνουν ότι μπορούν εύκολα να σας χειραγωγήσουν και να σας εκμεταλλευτούν.

1.Προσπαθείς πάντα να είσαι καλός

Η εικόνα που δημιουργείτε για τον εαυτό σας στους άλλους ανθρώπους επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο σας σχετίζονται μαζί σας και το πώς σας συμπεριφέρονται. Εάν η συμπεριφορά σας δίνει μόνιμα την εντύπωση ότι είστε «καλός» άνθρωπος, κάποιοι θα εκμεταλλευτούν αυτή την καλοσύνη σας προς όφελός τους.

Για παράδειγμα:

Λέτε πάντα ναι,σε έναν συνάδελφο ή το αφεντικό σας που σας αναθέτει επιπλέον καθήκοντα, ακόμη και σε βάρος του δικού σας φόρτου εργασίας.
Είστε πρόθυμοι να κάνετε χάρες στους άλλους, ακόμα κι αν αυτό σας κοστίσει ακριβά. Αυτή η επιθυμία να κερδίσετε την έγκριση των άλλων υπερτερεί των ταλαιπωριών που μπορεί να αντιμετωπίσετε.

Δεν υπάρχει τίποτα κακό να είσαι ευγενικός ή χρήσιμος στους άλλους όταν μπορείς.

Εάν όμως θυσιάζετε επανειλημμένα τις ανάγκες σας επειδή θέλετε να ευχαριστήσετε τους άλλους ή να τους κερδίσετε, δημιουργείτε ένα μοτίβο που υποδηλώνει ότι δεν εκτιμάτε τον εαυτό σας. Οι άλλοι άνθρωποι θα το δουν αυτό ως σημάδι αδυναμίας και ευαλωτότητας και θα βρουν την ευκαιρία να σας χρησιμοποιήσουν για να επιτύχουν τους στόχους τους με όποιον τρόπο μπορούν.

Τι να κάνετε;

Ο πρώτος κανόνας είναι να προσέχετε πρώτα τον εαυτό σας. Εάν επιλέξετε να κάνετε κάτι για κάποιον που χρειάζεται τη βοήθειά σας, κάντε το από γνήσια επιθυμία να βοηθήσετε, όχι για να τους αρέσετε.

Θέστε όρια και διεκδικήστε τον σεβασμό των άλλων. Να είστε ειλικρινείς και να λέτε στους ανθρώπους όταν δεν μπορείτε να τους δώσετε αυτό που θέλουν.

Οι γνήσιες σχέσεις βασίζονται στον αμοιβαίο σεβασμό και στο πάρε-δώσε. Δεν είναι μια μονόπλευρη πράξη αυτοθυσίας.

2.Αισθάνεστε ανάξιοι για αγάπη και σεβασμό.

Οι άνθρωποι που αισθάνονται ανάξιοι για αγάπη, σεβασμό ή φροντίδα, συχνά ασυνείδητα συμπεριφέρονται με τρόπο που υπονοεί ότι είναι εύκολο να χειραγωγηθούν.

Σύμφωνα με μια μελέτη, τέτοιοι άνθρωποι αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα αυτοεκτίμησης, σχέσεων, συναισθηματικών και συμπεριφορικών προβλημάτων. Για παράδειγμα, το 68% των ανθρώπων που αισθάνονται ανάξιοι αγάπης λένε επίσης ότι δεν συμπαθούν τον εαυτό τους και το 70% αισθάνονται ότι δεν είναι αρκετά καλοί για κανέναν.

Ως αποτέλεσμα, τείνουν να έχουν έντονη επιθυμία να γίνουν αρεστοί, έντονη ανάγκη για έγκριση και έντονο φόβο απόρριψης. Έχουν επίσης την τάση να δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στις απόψεις των άλλων. Σκεφτείτε: εάν σκέφτεστε τον εαυτό σας με αυτόν τον τρόπο, τότε θα βλέπατε κάτι το κακό όταν οι άλλοι άνθρωποι σας συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο ή ακόμα χειρότερα από ό,τι φέρεστε εσείς στον εαυτό σας;

Δεδομένου ότι δεν αξιολογείτε τον εαυτό σας, το να σας φέρονται με σεβασμό συχνά αισθάνεστε άβολα ή παράταιρα. Στο μυαλό σας, η αγάπη, ο σεβασμός και η καλοσύνη δεν ταιριάζουν με την άποψη που έχετε εσείς για τον εαυτό σας. Αυτό εξηγεί γιατί οι άνθρωποι σε τοξικές και καταχρηστικές σχέσεις δικαιολογούν αυτές τις καταστάσεις .

Η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθησή τους έχουν διαβρωθεί τόσο σοβαρά που η κατάχρηση ή η εκμετάλλευση γι’ αυτούς είναι φυσιολογική. Έτσι, οι άλλοι άνθρωποι βλέπουν πώς τα αισθήματα ανεπάρκειας και αναξιότητάς σας στις συμπεριφορές σας και τα αξιοποιούν για να σας χειραγωγήσουν ή να σας εκμεταλλευτούν.

Τι να κάνετε;

Ασχοληθείτε με την αυτοφροντίδα σας. Φερθείτε στον εαυτό σας με συμπόνια. Θέστε όρια. Κάντε παρέα με ανθρώπους που πραγματικά σας εκτιμούν και σας βοηθούν να αναπτύξετε την αυτοεκτίμησή σας.

Βρείτε ακόμη και έναν θεραπευτή για να σας βοηθήσει να αποκαλύψετε τις περιοριστικές σας πεποιθήσεις για τον εαυτό σας και να σας καθοδηγήσει πως να καλλιεργήσετε την αυτοαγάπη και τον σεβασμό για τον εαυτό σας.

3.Υπερεκτιμάτε την καλοσύνη των ανθρώπων

Ένα σημάδι που δείχνει ότι μπορεί να είναι εύκολο στο να σας χειριστεί κάποιος είναι ότι έχετε την τάση να υπερεκτιμάτε την καλοσύνη των ανθρώπων.

Συχνά βιάζεστε να θεωρήσετε τους ανθρώπους καλούς, να μη αμφιβάλετε γι αυτούς υποθέτοντας ότι είναι πραγματικά ευγενικοί, ειλικρινείς και καλοπροαίρετοι.

Έχετε μια εξιδανικευμένη άποψη για τους ανθρώπους και υποθέτετε ότι όλοι μοιράζονται την ίδια ηθική πυξίδα και γνήσιες προθέσεις.

Ενώ συνήθως μας λένε να αναζητούμε το καλό στους άλλους, στις αλληλεπιδράσεις μας με τους άλλους δεν πρέπει να φαινόμαστε αφελείς. Αυτό συμβαίνει όταν δεν αμφισβητείτε τα κίνητρα των ανθρώπων ή διαβάζετε λάθος τις πραγματικές τους προθέσεις λόγω έλλειψης κρίσης.

Οι άνθρωποι που χειραγωγούν άλλους παρατηρούν αυτή την αδυναμία σας και την εκμεταλλεύονται πλήρως. Θα χρησιμοποιήσουν την εξαπάτηση, την κολακεία ή ψεύτικες υποσχέσεις για να κερδίσουν τον έλεγχό σας. Αυτό συμβαίνει συχνά με άτομα που χρησιμοποιούν πράξεις καλοσύνης ή φιλανθρωπίας για να κρύψουν τον ιδιωτικό, τοξικό και καταχρηστικό τρόπο ζωής τους.

Τι να κάνετε;

Δεν χρειάζεται να υποθέτετε τα χειρότερα για τους ανθρώπους, αλλά μπορείτε να διατηρήσετε μια θετική επιφύλαξη για να είστε πιο ασφαλής. Όλοι έχουν μια κακή πλευρά.

Παρακολουθήστε επίσης τι τους ενοχλεί, πως φέρονται στους άλλους. Τις περισσότερες φορές, τα σημάδια εκμετάλλευσης των άλλων βρίσκονται στις πράξεις τους. Αν κάποιος θέλει να σας χειραγωγήσει, θα δείτε τα σημάδια στην απροκάλυπτη προσπάθειά του να σας δείξει πόσο καλός είναι.

Τί, όμως, θα σας βοηθήσει να προστατεύσετε τον εαυτό σας από την εύκολη χειραγώγηση ή εκμετάλλευση.

Καλλιεργήστε την αυτογνωσία σας και την αυτοεκτίμησή σας.

Στηριχτείτε στις δικές σας αξίες, βάλτε σαφή όρια και σκεφτείτε τις μακροπρόθεσμες συνέπειες των συμπεριφορών και των πράξεων σας.

Επιμέλεια κειμένου: Συντακτική ομάδα Α.Λ.Π.

02/02/2024

Θέλετε να είστε ευτυχισμένοι;

Όλοι γνωρίζουμε κάποιους που φαίνονται να έχουν μια σταθερή και ανεξάντλητη καλή διάθεση ανεξάρτητα από τις οποιεσδήποτε εξωτερικές συνθήκες όπως π.χ. ο καιρός.

Γεννιούνται ευτυχισμένοι; Είναι κάτι που κάνουν διαφορετικά από εμάς τους υπόλοιπους; Ή μήπως είναι το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται;

Η έρευνα δείχνει ότι και οι τρεις παράγοντες διαμορφώνουν την ευτυχία μας.

Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι συμβάλλουν στη δυστυχία τους με τις δικές τους πράξεις και συμπεριφορές.

Ας δούμε λοιπόν μερικές αλλαγές που μπορείτε να κάνετε στις πράξεις και τις συμπεριφορές σας που θα σας εξασφαλίσουν μια πιο ευτυχισμένη ζωή.

Λαμβάνοντας υπόψιν το τί είναι ή έχουν οι άλλοι

Οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν άγχος και δυστυχία επειδή ενδιαφέρονται περισσότερο για αυτά που έχουν οι άλλοι. Νοιάζονται για τις δουλειές που κάνουν οι άλλοι, τους τίτλους τους ή πόσα χρήματα βγάζουν οι άλλοι και δεν δίνουν την σημασία που πρέπει στη δική τους ζωή.

Ένας από τους πιο σίγουρους τρόπους για να είσαι δυστυχισμένος, είναι να νιώθεις συνεχώς ότι οι άλλοι τα έχουν όλα περισσότερα και καλύτερα από εσένα. Το να προσδιορίζεις την δική σου αξία με βάση το τι έχουν οι άλλοι και δεν έχεις εσύ, θα σε κρατά διαρκώς δυστυχισμένος.

Βλέπετε κάποιους να έχουν ωραία αυτοκίνητα, πολλά χρήματα, φανταχτερά ρούχα, πολυτελές σπίτι, να πηγαίνουν διακοπές, σας φαίνονται τέλεια σε αυτούς. Φαντάζεστε μετά πως θα ήταν να ζείτε τη ζωή που εκείνοι έχουν και νιώθετε ότι η ζωή σας απέχει πολύ από αυτό που θα θέλατε να είναι.

Αυτό που όμως ίσως δεν συνειδητοποιείτε είναι ότι βλέπετε μόνο την εικόνα και δεν γνωρίζετε τι κρύβεται πίσω από αυτήν. Πρέπει να συνειδητοποιήσετε ότι κανείς δεν τα έχει όλα, αλλά και ότι δεν χρειάζεται να τα έχει όλα για να είναι ευτυχισμένος και ικανοποιημένος.

Όσο λιγότερο ενδιαφέρεστε για το τι έχουν οι άλλοι, για το πόσα χρήματα βγάζουν οι άλλοι, για την εργασία και τους τίτλους τους, τόσο λιγότερη πίεση ασκείτε στον εαυτό σας για να προσπαθείτε να γίνετε σαν αυτούς.

Οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι δεν έχουν απαραίτητα όλα τα καλά. Απλώς κάνουν το καλύτερο που μπορούν με αυτά που έχουν.

Ψάχνετε στους άλλους την ευτυχία σας

Πολλοί άνθρωποι αντλούν την ευτυχία τους από τους άλλους. Είναι χαρούμενοι αν κάποιος άλλος τους κάνει ευτυχισμένους. Αυτή είναι, η υπό όρους ευτυχία. Δηλαδή η ευτυχία σας εξαρτάται από το τι κάνουν οι άλλοι για εσάς και όχι από το τι θα κάνετε μόνος σας.

Εάν πρόκειται να είστε ευτυχισμένοι μόνο λόγω των πράξεων ή των απόψεων άλλων ανθρώπων ή επειδή κάτι συνέβη, σημαίνει ότι αφήνετε τον εαυτό σας ευάλωτο και έρμαιο. Η ευτυχία σας εξαρτάται μόνο από εσάς. Πρέπει να πηγάζει από μέσα σας ανεξάρτητα από το τι κάνουν ή λένε οι άλλοι ή σε ποιες συνθήκες βρίσκεστε.

Ποτέ δεν θα είστε ευτυχισμένοι αν βασίζεστε σε άλλους ή σε κάτι που θα σας κάνει ευτυχισμένους, είτε πρόκειται για τα παιδιά σας, τον σύντροφό σας, την καριέρα, τα χρήματα ή την οικογένειά σας.

Ακατάστατο καθημερινό πρόγραμμα

Τίποτα δεν απλοποιεί τη ζωή σας όσο να έχετε μια ξεκάθαρη ιδέα για το τι πρέπει να κάνετε σήμερα και κάθε μέρα. Το να έχετε ένα ασαφές πρόγραμμα που σας προσθέτει συνεχώς νέες εργασίες μέχρι να γεμίσετε την μέρα σας είναι μια συνταγή μιζέριας. Σας γεμίζει το μυαλό και σας αφήνει ελάχιστο ή καθόλου χώρο για κρίσιμες δραστηριότητες όπως ξεκούραση, φροντίδα του εαυτού, ελεύθερος χρόνος και ποιοτικός χρόνος με αγαπημένα πρόσωπα.

Όταν δεν έχετε σαφήνεια σχετικά με τις προτεραιότητές σας και βρίσκεστε να προσθέτετε ασταμάτητα νέες εργασίες στη λίστα υποχρεώσεων σας, εκθέτετε τον εαυτό σας σε άγχος και εξάντληση και έτσι έχετε μειωμένη ικανότητα να απολαμβάνετε τη ζωή.

Από την άλλη πλευρά, μια σαφής λίστα υποχρεώσεων μειώνει το ψυχικό στρες, διατηρεί την ενέργειά σας για ό,τι έχει σημασία, και σας βοηθά να παραμείνετε παραγωγικοί και χαρούμενοι. Φροντίστε να αφαιρείτε πράγματα από τη λίστα υποχρεώσεων σας και όχι να προσθέτετε περισσότερα πράγματα.

Κάθε μέρα, ο πρωταρχικός σας στόχος ας είναι να κάνετε τα σωστά πράγματα και όχι περισσότερα.

Διαπληκτισμός με άτομα που θέλουν να έχουν πάντα δίκιο

Η εμπλοκή σας σε περιττές κοροϊδίες και διαφωνίες με άτομα που θέλουν να έχουν πάντα δίκιο, είναι επικίνδυνη για την ψυχική υγεία και την ευτυχία σας. Αυτό μειώνει την ενέργειά σας και καταλήγετε αγχωμένοι και απογοητευμένοι.

Αυτό το βλέπουμε σήμερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι άνθρωποι περνούν το χρόνο τους παγιδευμένοι σε έναν άσκοπο λεκτικό πόλεμο με αγνώστους και τρολ για κάθε είδους θέματα, από το ποδόσφαιρο μέχρι την πολιτική και τις σχέσεις.

Αν κάποιος θέλει να έχει πάντα δίκιο, δεν έχει γι αυτόν σημασία κανένα δικό σας λογικό επιχείρημα. Απλώς χάνετε τον χρόνο και την ενέργειά σας. Ακόμα λοιπόν κι αν λένε ότι 1+1 = 4, πείτε τους ότι έχουν δίκιο και καλά να περνούν.

Αυτό σας επιτρέπει όχι μόνο να διατηρήσετε την ψυχική και συναισθηματική σας ενέργεια, αλλά να την κατευθύνετε σε πράγματα που έχουν σημασία για εσάς

Αγνοώντας τα προβλήματα και τους φόβους σας.

Οι περισσότεροι άνθρωποι το κάνουν αυτό. Όταν έχουν ένα πρόβλημα, αντί να το αντιμετωπίσουν και να βρουν μια λύση, συνεχίζουν να το αποφεύγουν. Τα προβλήματα δεν λύνονται ποτέ από μόνα τους και αν σκέφτεστε ότι με κάποιο τρόπο θα διορθωθούν προσποιούμενοι ότι αυτά δεν υπάρχουν, απλώς κοροϊδεύετε τον εαυτό σας.

Όσο περισσότερο επιμένει το πρόβλημα, τόσο περισσότερο ροκανίζει την ψυχική σας ηρεμία και ανεβάζει το στρες σας. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι όταν οι άνθρωποι αφήνουν τα άλυτα θέματα αυτό τους εμποδίζει να εστιάζουν σε αυτά που πρέπει να κάνουν για την πρόοδό τους.

Μην αγνοείτε τα προβλήματα σας κοιτάξτε τα κατάματα και αντιμετωπίστε τα γρήγορα όσο δύσκολα κι αν φαίνονται.

Ανεξάρτητα λοιπόν από τα γονίδιά ή το περιβάλλον σας μπορείτε κάνοντας μερικές αλλαγές στην συμπεριφορά σας να συμβάλλετε θετικά στην ευτυχία σας. Δεν έχετε παρά να το δοκιμάσετε!

Από τη συντακτική ομάδα του Α.Λ.Π.

26/01/2024

Ανακαλύψτε ποιος τύπος αναβλητικού είστε και νικήστε την αναβλητικότητά σας!

Η αναβλητικότητα είναι πρόβλημα για πολλούς από εμάς. Δεν είναι αναβλητικοί όμως όλοι για τους ίδιους λόγους. Η ψυχολογία λέει ότι υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι αναβλητικότητας. Μόλις καταλάβετε ποιος τύπος αναβλητικού είστε, θα είναι πολύ πιο εύκολο να διαχειριστείτε την αναβλητικότητα.

Ο Ονειροπόλος

Οι ονειροπόλοι έχουν συνεχώς μεγάλες ιδέες και φιλόδοξους στόχους, αλλά συνήθως δεν έχουν ένα σαφές, εφαρμόσιμο σχέδιο για να τις μετατρέψουν σε πραγματικότητα. Ονειρεύονται και φαντασιώνονται για το τελικό αποτέλεσμα, αλλά όταν έρχεται η ώρα να μπουν στη δράση, ακινητοποιούνται από το μέγεθος των στόχων τους. Ο ονειροπόλος εστιάζει πάρα πολύ στο αποτέλεσμα και πολύ λίγο στις ενέργειες που απαιτούνται για να επιτευχθεί το αποτέλεσμα.