Η δύναμη του να λες «δεν ξέρω»

Στην εποχή της πληροφορίας και της ακατάπαυτης ανάγκης να δείχνουμε ότι γνωρίζουμε τα πάντα, το να παραδεχτεί κανείς ότι δεν ξέρει συχνά θεωρείται αδυναμία. Κι όμως, η φράση «Δεν ξέρω» δεν είναι ένδειξη άγνοιας και αδυναμίας, αλλά σημάδι σοφίας, ειλικρίνειας και θάρρους.

Η ταπεινότητα της αναζήτησης

Ο Σωκράτης, ένας από τους θεμελιωτές της φιλοσοφικής σκέψης, έλεγε:

«Εν οίδα ότι ουδέν οίδα» – το μόνο που ξέρω είναι ότι δεν ξέρω τίποτα.

Με αυτή τη φράση, τόνιζε ότι η αληθινή σοφία ξεκινά εκεί όπου ο άνθρωπος αναγνωρίζει τα όρια της γνώσης του. Το «Δεν ξέρω» δεν κλείνει την συζήτηση· αντίθετα, ανοίγει τον δρόμο για εξερεύνηση, για ερωτήσεις και για μάθηση.

Η ειλικρίνεια στις σχέσεις

Σε επαγγελματικό ή προσωπικό περιβάλλον, η παραδοχή ότι δεν έχεις όλες τις απαντήσεις δημιουργεί εμπιστοσύνη. Ένας ηγέτης που παραδέχεται ότι δεν γνωρίζει κάτι, δείχνει στους συνεργάτες του ότι δεν είναι αλάνθαστος και ότι η συλλογικότητα είναι πιο ισχυρή από την αυθεντία.

Για παράδειγμα, ένας γιατρός που λέει σε έναν ασθενή: «Δεν ξέρω ακόμα την αιτία, αλλά θα το ερευνήσω», δείχνει υπευθυνότητα και σεβασμό αντί να προσφέρει βιαστικές απαντήσεις.

Η απελευθέρωση από το άγχος της τελειότητας

Πολλές φορές νιώθουμε πίεση να δώσουμε απαντήσεις, ακόμα και όταν δεν τις έχουμε. Αυτό οδηγεί σε λάθη, υπερβολικές υποθέσεις και, πολλές φορές, απογοήτευση. Το «Δεν ξέρω» είναι απελευθερωτικό: μας δίνει χώρο να μάθουμε, να αναζητήσουμε και να εξελιχθούμε χωρίς τον φόβο του σφάλματος. Αναγνωρίζοντας τα όρια της γνώσης, γινόμαστε πιο αληθινοί και λιγότερο καταπιεσμένοι.

Η μετατροπή του «Δεν ξέρω» σε δύναμη

• Στην εκπαίδευση, ο μαθητής που ρωτάει επειδή δεν ξέρει, βρίσκεται πιο κοντά στη γνώση από εκείνον που σιωπά από φόβο.
• Στην εργασία, ο εργαζόμενος που παραδέχεται ότι δεν ξέρει πώς να λύσει ένα πρόβλημα, αλλά είναι πρόθυμος να μάθει, αποτελεί πιο αξιόπιστο συνεργάτη από εκείνον που κρύβει την άγνοιά του.
• Στην προσωπική ανάπτυξη, η φράση «Δεν ξέρω» είναι το πρώτο βήμα προς την αυτογνωσία.

Το «Δεν ξέρω» δεν είναι φράση αδυναμίας, αλλά πύλη προς τη γνώση, την ειλικρίνεια και την ανάπτυξη. Όποιος τολμά να το πει, τολμά να μάθει.

Όπως είπε ο Κομφούκιος: «Η αληθινή γνώση είναι να γνωρίζεις τα όρια της άγνοιάς σου».

Από τη συντακτική ομάδα του Α.Λ.Π.