Η αθέατη πλευρά της επιτυχίας

Μας λένε ότι η επιτυχία έρχεται μέσα από την τρυφερότητα, τον έπαινο και την ασφάλεια. Ότι, αν μας ενθαρρύνουν αρκετά, θα ανθίσουμε∙ αν μας αγαπούν αρκετά, θα φτάσουμε ψηλά.

Και πράγματι, αυτά τα στοιχεία είναι θεμέλια για μια ισορροπημένη ζωή. Όμως, όταν μιλάμε για φιλοδοξία -για εκείνη τη φλόγα που σπρώχνει τον άνθρωπο να ξεπεράσει τα όριά του- η αλήθεια είναι πιο περίπλοκη. Ίσως και λίγο άβολη για να την αποδεχτείς.

Πολλοί από τους πιο επιτυχημένους ανθρώπους δεν οδηγήθηκαν από την άνεση ή τον έπαινο, αλλά από το αντίθετο: από την έλλειψή τους. Από μια ανάγκη να αποδείξουν, να υπερβούν, να κατακτήσουν αυτό που κάποτε τους αρνήθηκαν.

Ο Στιβ Τζομπς, για παράδειγμα, είχε περιγράψει την απόρριψή του από την ίδια την εταιρεία που ίδρυσε ως «το καλύτερο πράγμα που θα μπορούσε να του είχε συμβεί». Ο πόνος της απόρριψης έγινε η σπίθα που ανανέωσε τη δημιουργικότητά του.

Η φιλοδοξία, μερικές φορές, γεννιέται όχι από την αποδοχή, αλλά από την απουσία της.

Το ανικανοποίητο ως δύναμη

Ο ψυχολόγος Jordan Peterson έχει πει: «Το νόημα δεν βρίσκεται στην ευκολία, αλλά στην υπέρβαση του χάους».

Οι προκλήσεις, οι αποτυχίες και οι εσωτερικές συγκρούσεις είναι καύσιμο για την επιτυχία -όχι εμπόδιο. Όταν όλα είναι σταθερά και ασφαλή, ο άνθρωπος χαλαρώνει∙ όταν όμως μέσα του νιώθει κάτι ανικανοποίητο, τότε κινητοποιείται. Αυτή η «ανησυχία» δεν είναι αδυναμία. Είναι δύναμη μεταμφιεσμένη.

Σκεφτείτε τον αθλητή που σηκώνεται κάθε μέρα στις 5 το πρωί, όχι γιατί το απολαμβάνει, αλλά γιατί μέσα του υπάρχει μια φωνή που τον ωθεί να αποδείξει πως μπορεί. Ή τον καλλιτέχνη που δεν σταματά να αναζητά το «τέλειο» έργο, όχι επειδή διψά για έπαινο, αλλά γιατί η αμφιβολία του είναι η κινητήριος δύναμή του.

Η φιλοδοξία που γεννιέται στο σκοτάδι

Ο Καρλ Γιουνγκ μίλησε για τη «σκιά» – το κομμάτι του εαυτού μας που προτιμούμε να αγνοούμε. Όμως, πολλές φορές, εκεί κρύβεται η πραγματική ώθηση για επιτυχία: η ανάγκη να νικήσουμε την αδυναμία, να ξαναγράψουμε το παρελθόν, να ξεπεράσουμε φόβους που δεν έχουμε ομολογήσει ούτε στον εαυτό μας.

Η φιλοδοξία δεν είναι πάντα “καθαρή”. Κουβαλάει μέσα της εγωισμό, ανησυχία, και συχνά μια δόση θυμού. Όμως, χωρίς αυτά, σπάνια γεννιούνται μεγάλα έργα.

Αυτό δεν σημαίνει πως η επιτυχία πρέπει να έρχεται μέσα από τον πόνο. Σημαίνει όμως ότι η ώθηση προς τα εμπρός χρειάζεται αντίσταση, όπως το βέλος που πρέπει πρώτα να τραβηχτεί πίσω για να πετάξει μακριά.

Η φιλοδοξία ωριμάζει όταν ο άνθρωπος μαθαίνει να μετατρέπει το άβολο συναίσθημα -τον φόβο, την ανασφάλεια, την απογοήτευση- σε δημιουργική ενέργεια. Όταν η εσωτερική ένταση δεν τον διαλύει, αλλά τον πλάθει.

Η ώριμη πλευρά της φιλοδοξίας

Η επιτυχία δεν είναι το αποτέλεσμα μιας ζωής γεμάτης επιβεβαίωση∙
είναι συχνά ο καρπός της εσωτερικής πάλης. Ναι, η ζεστασιά και η στήριξη μάς θρέφουν. Όμως αυτό που μας ωθεί να υπερβούμε τον εαυτό μας είναι κάτι πιο σύνθετο – ένα μείγμα ανησυχίας, πάθους και αμφιβολίας.

Και ίσως εκεί να κρύβεται η πιο ώριμη μορφή φιλοδοξίας: όχι αυτή που γεννιέται από την ανάγκη να μας θαυμάσουν, αλλά από την ανάγκη να αποδείξουμε σε εμάς τους ίδιους ποιοι μπορούμε να γίνουμε.

Από τη συντακτική ομάδα του Α.Λ.Π.

Ανακάλυψε την επιστήμη πίσω από την ευτυχία και τη δύναμη να τη χτίσεις μόνος σου, στο online πρόγραμμα «Η Επιστήμη της Ευτυχίας»,

κάνοντας κλικ εδώ!