Αυτό στο οποίο αντιστεκόμαστε όχι μόνο επιμένει, αλλά μεγαλώνει

Η ανθρώπινη φύση μάς ωθεί συχνά να αντιστεκόμαστε σε ό,τι μας ενοχλεί, μας φοβίζει ή μας προκαλεί δυσφορία. Ωστόσο, υπάρχει μια θεμελιώδης ψυχολογική αρχή που υποστηρίζει ότι «αυτό στο οποίο αντιστέκεσαι, όχι μόνο επιμένει, αλλά μεγαλώνει». Η ιδέα αυτή βασίζεται τόσο στην ψυχολογία όσο και στη φιλοσοφία και έχει επιβεβαιωθεί μέσα από την καθημερινή εμπειρία.

Ο Νόμος της Προσοχής

Ένας από τους λόγους για τους οποίους ισχύει αυτός ο μηχανισμός είναι ότι η αντίσταση σε κάτι απαιτεί ενέργεια και συγκέντρωση. Ο νους μας τείνει να δίνει δύναμη σε αυτό που αποφεύγει, καθώς η συνεχής ενασχόληση με το αντικείμενο του φόβου ή της ενόχλησής μας το διατηρεί στην επιφάνεια της σκέψης μας.

Όπως λέει και ο Καρλ Γιουνγκ: «Ό,τι καταπιέζεις, επιστρέφει με εκδίκηση».

Παραδείγματα από την καθημερινή ζωή

Ανεπιθύμητες σκέψεις: Όταν προσπαθούμε έντονα να μην σκεφτούμε κάτι δυσάρεστο, συνήθως το σκεφτόμαστε περισσότερο. Αν, για παράδειγμα, σας ζητήσουν να μην σκεφτείτε έναν ροζ ελέφαντα, ο νους σας θα γεμίσει με αυτή την εικόνα.

Διαπροσωπικές συγκρούσεις: Εάν κάποιος μάς ενοχλεί και προσπαθούμε να τον αγνοήσουμε ή να καταπνίξουμε τα συναισθήματά μας αντί να τα διαχειριστούμε, η δυσαρέσκεια θα μεγαλώσει και θα βρει άλλους τρόπους να εκδηλωθεί – ίσως με ξαφνικές εκρήξεις θυμού.

Φόβος και άγχος: Οι άνθρωποι που προσπαθούν να αποφύγουν τους φόβους τους, όπως η σκηνική παρουσία ή η οδήγηση, συχνά διαπιστώνουν ότι ο φόβος τους μεγαλώνει. Αντί να μειώνεται, γίνεται πιο έντονος επειδή δεν του επιτρέπουν να εκτονωθεί μέσω της σταδιακής έκθεσης και της εξοικείωσης.

Ένα σχετικό ανέκδοτο

Κάποτε, ένας άντρας πήγε σε έναν σοφό και του είπε: «Δάσκαλε, έχω έναν τρομερό γείτονα που μου χαλάει τη ζωή. Δεν τον αντέχω, αλλά όπου κι αν πάω, πάντα τον συναντώ».
Ο σοφός τον κοίταξε και του είπε: «Προσπάθησε να μην σκέφτεσαι καθόλου αυτόν τον γείτονα για μια ολόκληρη μέρα».
Ο άντρας έφυγε, αλλά την επόμενη μέρα επέστρεψε έξαλλος: «Δάσκαλε, ήταν αδύνατον! Όσο προσπαθούσα να μην σκέφτομαι τον γείτονα, τόσο τον είχα συνεχώς στο μυαλό μου!»
Ο σοφός χαμογέλασε και είπε: «Βλέπεις τώρα; Όσο του αντιστέκεσαι, τόσο τον κουβαλάς μαζί σου».

Πώς να αλλάξουμε την προσέγγισή μας

Αντί, λοιπόν, να αντιστεκόμαστε, μπορούμε να δοκιμάσουμε να αποδεχτούμε και να κατανοήσουμε αυτό που μας ενοχλεί. Η αποδοχή δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε ή παραιτούμαστε, αλλά ότι σταματάμε να το πολεμάμε άκαρπα.

Μερικές αποτελεσματικές στρατηγικές που μπορούμε να ακολουθήσουμε είναι:

• Ενσυνειδητότητα (mindfulness): Παρατηρούμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας χωρίς να τα κρίνουμε.
• Γνωσιακή επαναπλαισίωση: Αλλάζουμε τον τρόπο που βλέπουμε μια κατάσταση, εστιάζοντας σε εναλλακτικές ερμηνείες.
• Διαχείριση φόβου μέσω έκθεσης: Αντί να αποφεύγουμε αυτό που μας φοβίζει, το αντιμετωπίζουμε σταδιακά.

Όταν σταματήσουμε να αντιστεκόμαστε και αρχίσουμε να κατανοούμε, τότε το πρόβλημα χάνει τη δύναμή του και συχνά παύει να μας επηρεάζει τόσο έντονα.

Ας θυμόμαστε ότι η αλλαγή δεν έρχεται μέσα από τη μάχη, αλλά μέσα από την αποδοχή και την εξερεύνηση νέων τρόπων αντιμετώπισης.

Επιμέλεια κειμένου: Συντακτική ομάδα Α.Λ.Π.