Το σύνδρομο του απατεώνα

Έχετε νοιώσει ποτέ ότι δεν είστε αρκετά καλοί για να κάνετε την δουλειά που κάνετε κι ότι μπορεί να σας καταλάβουν ανά πάσα στιγμή;

Ανεξάρτητα από το πόσες αποδείξεις υπάρχουν ότι πορευόμαστε με επιτυχία στην ζωή, στην δουλειά και στις σχέσεις μας, πολλοί από μας έχουμε ψευδείς πεποιθήσεις ότι στην πραγματικότητα δεν είμαστε τόσο ικανοί ή έξυπνοι όσο νομίζουν οι άλλοι ότι είμαστε. Αυτό ονομάζεται σύνδρομο απατεώνων ή φαινόμενο απατεώνων.

Δεν είναι κάποια ασθένεια, αλλά μάλλον ένα μοτίβο σκέψης, που μπορεί να οδηγήσει σε αμφιβολία για τον εαυτό μας, αρνητική αυτό-συζήτηση και χαμένες ευκαιρίες.

Είναι η αίσθηση ότι όλοι οι άλλοι ξέρουν ακριβώς τι κάνουν κι εσύ νοιώθεις χαμένος. Έχεις αυτό τον φόβο ότι οι άνθρωποι γύρω σου θα καταλάβουν ότι δεν ξέρεις τι λες και θα σε εκθέσουν ως απατεώνα.

Τι είναι το χειρότερο στο σύνδρομο των απατεώνων; Μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε μοτίβο με σοβαρά αρνητικές συνέπειες. Αλλά το να το γνωρίζεις και να έχεις και τα εργαλεία για να το ξεπεράσεις μπορεί και να σε προστατεύσει από το να μπεις σε αυτό το μοτίβο.

Μια μελέτη υπολόγισε ότι 7 στους 10 ενήλικες βιώνουν το σύνδρομο αυτό κάποια στιγμή.

Είναι ενδιαφέρον, ότι συχνά άνθρωποι που είναι σκληρά εργαζόμενοι, με υψηλές επιδόσεις και τελειομανείς, είναι πιο πιθανό να αισθάνονται απατεώνες. Ακόμη και ο Αϊνστάιν είπε κάποτε ότι πίστευε ότι η έρευνά του έλαβε πολύ περισσότερη προσοχή από ό,τι νόμιζε ότι της άξιζε….

Το σύνδρομο του απατεώνα μπορεί να εκδηλωθεί με πολλούς τρόπους, όπως:

Στην δουλειά: άτομα με νοοτροπία απατεώνων, συχνά αποδίδουν την επιτυχία τους στην τύχη, παρά στις δικές τους ικανότητες και προσπάθειες.

Μπορεί επίσης να αισθάνονται ότι πρέπει να καταπονήσουν τον εαυτό τους για να επιτύχουν τα υψηλά πρότυπα που έχουν θέσει.

Στο σπίτι: Κάθε γονιός μπορεί πιθανώς να θυμηθεί μία στιγμή που αισθάνθηκε ανίδεος, ανίκανος εντελώς απροετοίμαστος για την ευθύνη της ανατροφής ενός παιδιού. Εάν αυτά τα συναισθήματα παραμείνουν ανεξέλεγκτα, οι γονείς μπορεί να δυσκολεύονται να πάρουν αποφάσεις για το παιδί τους από φόβο.

Στο σχολείο: Οι μαθητές μπορεί να αποφύγουν να μιλήσουν στην τάξη ή να κάνουν ερωτήσεις, φοβούμενοι ότι οι δάσκαλοι ή συμμαθητές μπορεί να θεωρήσουν ότι δεν έχουν ιδέα.

Στις σχέσεις: Μερικοί άνθρωποι αισθάνονται ανάξιοι της στοργής που έχουν από έναν σημαντικό άλλο και φοβούνται ότι ο σύντροφός τους θα ανακαλύψει ότι δεν είναι στην πραγματικότητα τόσο σπουδαίοι. Μερικές φορές, οι άνθρωποι αυτό-σαμποτάρουν την σχέση και την τελειώνουν πριν προλάβει ο άλλος.

Τα αισθήματα αυτό-αμφιβολίας μπορούν να προκαλέσουν πολύ φόβο, άγχος και στρες. Μελέτες έχουν δείξει ότι το σύνδρομο των απατεώνων μπορεί να οδηγήσει σε πτώση της εργασιακής απόδοσης και της ικανοποίησης από την εργασία ενώ αυξάνει την επαγγελματική εξουθένωση. Έχεις επίσης συνδεθεί με το άγχος και την κατάθλιψη.

Πώς να ξεπεράσετε το σύνδρομο απατεώνα;

Η υπέρβαση του συνδρόμου του απατεώνα ξεκινά με την αναγνώριση των δυνατοτήτων σας και την ανάληψη ευθύνης του επιτεύγματός σας. Ο Δρ. Άλμπερς προσφέρει αυτές τις προτάσεις:

Διαχωρίστε τα συναισθήματα από τα γεγονότα: Το πιθανότερο είναι ότι κάποια στιγμή στη ζωή σας θα νιώσετε το σύνδρομο του απατεώνα. «Να είστε έτοιμοι για αυτά τα συναισθήματα, να τα παρατηρείτε, να τα προσέχετε και να είστε έτοιμοι να απαντήσετε», προτείνει ο Δρ Άλμπερς. Αναγνωρίστε ότι μόνο και μόνο επειδή πιστεύετε ότι αυτά τα πράγματα δεν σημαίνει ότι είναι αληθινά. «Αν το μυαλό σου λέει, «Δεν ξέρω για τι πράγμα μιλάω», υπενθύμισε στον εαυτό σου ότι ξέρεις περισσότερα από όσα νομίζεις ότι ξέρεις και είσαι ικανός να μάθεις».

Σημειώστε τα επιτεύγματά σας: Σε στιγμές που αισθάνεστε ανεπαρκείς, μπορεί να είναι χρήσιμο να έχετε μια απτή υπενθύμιση των επιτυχιών σας. Όταν ο διευθυντής σας σάς στέλνει ένα email αναγνωρίζοντας την εξαιρετική δουλειά σας σε ένα έργο, αποθηκεύστε αυτό το email σε έναν ειδικό φάκελο. Εάν το παιδί σας σας φτιάξει μια κάρτα που σας λέει πόσο καλός γονιός είστε, κρεμάστε την στο ψυγείο όπου θα μπορείτε να τη δείτε μια μέρα που θα νιώθετε ότι τίποτα δεν πάει καλά.

Σταματήστε να συγκρίνετε: Εστιάστε στη μέτρηση των επιτευγμάτων σας αντί να τα κρατάτε απέναντι σε άλλους. Το να συγκρίνετε τη ζωή σας με αυτής ενός influencer  στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για παράδειγμα, είναι μια παγίδα που θα σας κάνει να νιώσετε αποτυχημένοι.

Αναγνωρίστε το σύνδρομο απατεώνων: Να θυμάστε ότι οι έξυπνοι άνθρωποι με υψηλές επιδόσεις αντιμετωπίζουν συχνότερα το σύνδρομο των απατεώνων. Οπότε το ίδιο το γεγονός ότι το αναγνωρίζεις στον εαυτό σου λέει πολλά για σένα. «Οι αληθινοί απατεώνες δεν έχουν αυτό το συναίσθημα», δηλώνει ο Δρ Άλμπερς. Ας είναι αυτό το κίνητρο για να συνεχίσουμε να προχωράμε.

Μιλήστε με άλλους: Μερικές φορές, μια καλή κουβέντα με κάποιον που σας γνωρίζει και σας υποστηρίζει μπορεί να σας βοηθήσει να συνειδητοποιήσετε ότι τα αισθήματα «απατεώνα» σας είναι φυσιολογικά αλλά και παράλογα.

Μιλήστε με έναν θεραπευτή: Ένας θεραπευτής μπορεί να σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε συναισθήματα που σχετίζονται με το σύνδρομο των απατεώνων και να δημιουργήσετε νέες συμπεριφορές για να τα ξεπεράσετε. «Η δράση βοηθά πραγματικά να ξεπεραστεί αυτό», λέει ο Δρ Άλμπερς. «Σκοπός είναι να μην κολλάς στη σκέψη «δεν μπορώ να το κάνω αυτό», αλλά να βεβαιωθείς ότι αναλαμβάνεις δράση και προχωράς μπροστά».

Η αμφιβολία για τον εαυτό μπορεί να παραλύει. Αλλά τώρα που ξέρετε πώς να αναγνωρίζετε και να αντιμετωπίζετε αυτά τα συναισθήματα, μπορείτε να κάνετε προσπάθειες για να προχωρήσετε μπροστά αντί να κολλήσετε στον φαύλο κύκλο του συνδρόμου των απατεώνων.

Από τη συντακτική ομάδα του Α.Λ.Π.