Πώς να αντιμετωπίζετε τους δύσκολους ανθρώπους

Η πραγματική δοκιμασία του χαρακτήρα δεν είναι η απουσία δυσκολίας, αλλά το πώς ανταποκρινόμαστε σε αυτήν. Ο Στωικός φιλόσοφος Επίκτητος είπε: “Δεν έχει σημασία τι σου συμβαίνει, αλλά πώς αντιδράς σε αυτό”. Οι “δύσκολοι άνθρωποι”, είτε είναι συνάδελφοι, φίλοι ή μέλη της οικογένειάς μας, μας προκαλούν εκνευρισμό, απογοήτευση, ακόμη και θυμό, εξαντλώντας όλη μας την ενέργεια.

Αλλά μπορείτε να κάνετε κάτι γι’ αυτό.

“Όποιος μπορεί να σε εξοργίσει γίνεται κύριος σου. Μπορεί να σε θυμώσει μόνο όταν επιτρέψεις στον εαυτό σου να ενοχληθεί από αυτόν.” – Επίκτητος

Σε κάθε αλληλεπίδραση, δεν έχετε να κάνετε μόνο με τους άλλους, αλλά και με τον εαυτό σας.

“Αν σε στενοχωρεί κάτι εξωτερικό, η στεναχώρια δεν οφείλεται στο ίδιο το γεγονός, αλλά στην εκτίμησή σου γι’ αυτό. Και αυτό έχετε τη δύναμη να το αλλάξετε ανά πάσα στιγμή.” – Μάρκος Αυρήλιος, Ρωμαίος αυτοκράτορας και στωικός φιλόσοφος.

Ακολουθούν μερικοί στωικοί κανόνες που είναι διαχρονικοί, γιατί οι δύσκολοι άνθρωποι δεν θα πάψουν ποτέ να υπάρχουν. Χρησιμοποιήστε τους για να βρίσκετε ηρεμία σε περιόδους κρίσεων:

1. Μην έχετε μεγάλες προσδοκίες. Δεν μπορείτε να ελέγξετε τους άλλους, μόνο τις δικές σας αντιδράσεις. Σταματήστε να περιμένετε να αλλάξουν τα πράγματα, διαφορετικά θα απογοητεύεστε διαρκώς. Αποδεχτείτε τα όπως είναι, κακά ή άσχημα αλλά πάντως όχι καθοριστικά για την πορεία σας.
2. Αναζητήστε το “γιατί” πίσω από το “τι”. Σκεφτείτε τι κρύβεται πίσω από αυτή την στάση. Ποια είναι η πηγή; Έχουν άγχος; Είναι ανασφαλείς; Προβάλλουν τα δικά τους θέματα; Η ενσυναίσθησή σας δεν είναι συγγνώμη, είναι κατανόηση. Δεν δικαιολογεί τη συμπεριφορά τους, αλλά αμβλύνει τον θυμό σας και σας ηρεμεί η σκέψη, “α, αυτό ή εκείνο εξηγεί την παράλογη συμπεριφορά τους”.
3. Δεν είσαι εσύ. Είναι το εσωτερικό τους δράμα. Οι δύσκολοι άνθρωποι είναι σαν να παίρνουν μέρος σε σαιξπηρικές τραγωδίες. Ενώ αναγνωρίζετε το δράμα τους, θυμηθείτε τη σοφία του Επίκτητου: “Ο άνθρωπος δεν ενοχλείται από τα γεγονότα, αλλά από τις απόψεις που έχει για αυτά”. Μην είστε το κοινό τους, επιλέξτε τη δική σας ερμηνεία με σύνεση. Η αρνητικότητά τους είναι όλη δική τους. Η ψυχική σας ηρεμία είναι όλη δική σας και έχετε καθήκον να την υπερασπιστείτε.
4. Σπάστε την αλυσίδα της αρνητικότητας. Η αρνητικότητα ευδοκιμεί όταν της δίνεις σημασία. Μην τροφοδοτείτε τη φωτιά, μην παρασύρεστε στο δράμα. Γίνετε ο θετικός διακόπτης κυκλώματος, ανακατευθύνοντας τη συζήτηση σε λύσεις ή απλώς αλλάζοντας το θέμα. Θυμηθείτε, έχετε τη δύναμη να σπάσετε την αλυσίδα.
5. Βάλτε όρια σαν στωικός υπερ-ήρωας. Μην είστε χαλάκι πόρτας. Κοινοποιήστε τα όριά σας και επιμείνετε σε αυτά με ήρεμη διεκδίκηση. Το να σέβεστε τα όριά σας είναι το κλειδί για να σεβαστείτε τον εαυτό σας. Μην αφήνετε τους δύσκολους ανθρώπους να σας εξαντλούν την ενέργεια. Πείτε “όχι” σταθερά και ευγενικά και μη φοβάστε να δημιουργήσετε σωματική ή συναισθηματική απόσταση.
6. Γίνετε η αλλαγή που θέλετε να δείτε. Θέλετε λιγότερη αρνητικότητα; Γίνετε ο φάρος της θετικότητας! Η ευγένεια και η κατανόηση είναι μεταδοτικές και μπορεί ακόμη και να εκτονώσουν τον γκρινιάρη, δημιουργώντας ένα στωικό ντόμινο γαλήνης. Το να δίνετε το παράδειγμα είναι ένας πιο ισχυρός τρόπος αντιμετώπισης δύσκολων ανθρώπων.
7. Παίζουν ένα διαφορετικό παιχνίδι. Δεν λειτουργούμε όλοι με στωική υπομονή. Αποδεχτείτε ότι οι αντιδράσεις τους μπορεί να είναι παράλογες, αλλά μην παρασύρεστε στο επίπεδό τους. Μην πέφτετε στις προκλήσεις τους! Αξιολογήστε την κατάσταση και επιλέξτε την απάντησή σας προσεκτικά. Μην τους δίνετε τη συναισθηματική ικανοποίηση που επιθυμούν.
8. Εστιάστε σε αυτά που μπορείτε να ελέγξετε. Δεν μπορείτε να ελέγξετε τη συμπεριφορά των άλλων, αλλά μπορείτε να ελέγξετε τις δικές σας αντιδράσεις. Αντί να θυμώνετε με την αρνητικότητα ενός δύσκολου ατόμου, διατηρείστε την ηρεμία σας και εστιάστε στις δικές σας, σκέψεις και πράξεις.
9. Θα περάσει και αυτό. Καμία αλληλεπίδραση δεν διαρκεί για πάντα. Ακόμα και η πιο συντριπτική κουβέντα τελικά τελειώνει. Πάρτε μια βαθιά ανάσα, υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι αυτό είναι προσωρινό. Θα περάσει και αυτό.
10. Ούτε εσείς είστε τέλειοι. Όλοι έχουμε τις στιγμές μας που είμαστε αρνητικοί. Οπότε, χαλαρώστε λίγο και δείξτε την ίδια κατανόηση και για στους άλλους. Άλλωστε ακόμη και οι στωικοί μάλλον είχαν κακές μέρες.

Η εξάσκηση θα σας κάνει ανθεκτικούς. Το να αντιμετωπίζετε δύσκολους ανθρώπους είναι δεξιότητα, όχι τρόπος. Μην περιμένετε άμεσα αποτελέσματα.

Είναι εντάξει να αισθάνεστε απογοητευμένοι ή ενοχλημένοι μερικές φορές.

Το να κυριαρχήσετε στα συναισθήματά σας απαιτεί εξάσκηση, όπως κάθε άλλη δεξιότητα. Αναγνωρίστε τα συναισθήματά σας, αλλά μην τα αφήνετε να σας ελέγχουν.

Οι στωικοί ήταν άνθρωποι σαν εσάς. Βελτίωσαν τον συναισθηματικό τους έλεγχο με την εξάσκηση. Να είστε υπομονετικοί με τον εαυτό σας. Όσο περισσότερο εξασκείτε αυτές τις τεχνικές, τόσο πιο ήρεμοι και ανθεκτικοί θα γίνετε.

Επιμέλεια κειμένου: Συντακτική ομάδα Α.Λ.Π.